Jesu Khrih A Tawngtu'i Nunnak.

Thuhmaihruai

Pathian in milai hi Amah bangpi in in sersiammi kan si ruangah Amah thawi kan lentlang, kan kawmawk, kan pehzawmawk le umtlang ding a tumtah. Asinan, milai sual ih kan tluuk le Pathian thawn kan pehzawmawk lo tikah kan nunnak cu sual in in uk ih cutin a duhnak lamlam ah in mawng. Sersiamtu Pathian sunlawih, Amah thangṭhat, A mah thawi lentlang hnakin tisa sualnak tuah le ṭhatlonak thawi nunsuah nak in kan nun in luah khat ṭheu! Asinan, amah thei lo ih kan um le kan tluksiat tik khalah Pathian cun in hngilh in in tansan kumkhua siang lo. Amah thawi kan tawnawk le pehzawmawk thei dan ding lamzin in hawlsak sal. Cutin Jesu cu leitlun ah rawngṭum in Pathian thawi kan pehzawmawksalnak ding lamzin in sialsak. Jesu cu leitlun a lenlaiah mi aanhai le beidawng tampi in an rak tawng. Mi naa pawl in damnak an co, mitcaw pawl in khua an hmu, hnasetpawl in thu an thei, kebai le zengpawl khal ke in an feh ih Pathian ih runsuahnak maksak zetzet an co. Cuih runsuahnak a cotupawl nunnakah thlengdanglamawknak nasa zetzet hmuh ding tampi a um. Tuiṭum khalah Mark Bung 5 pa in Jesu a tawn dan le cui a tawnmi Jesu’i ruangih a nunnak pumhlum ih thlengdanglamawknak thlengmi zoh in thazang kan la tlang ding.

1.  Jesu lo cun ruahsan ding nei lo pa a si (Mark 5:1-5)

Jesu’n a kutcak mangbangza thawn Galilee tilet le tisuar a rehter ih a dungthluntupawl thinphannak le thihṭihnak ihsin a runsuah hnu ah ( Mark 4:35-41) a khatlam ral Gerasene peng an va thleng. Cuih hmun ah khawsia ih a polh Mipa in Jesu a ra tawng. Hi pa hi khawsia ih luhhnawh, khawsia ih duhduh ih thunun le ukmi a si ruangah kan Bible in hitin , “ Cupa cu khawsia ih polhmi a si ih, thlaan lakih a ummi a si. Zohman ih hreen thei lomi pa a si. Vawi tampi thir cikcin rori in a kutke an ṭem ṭheu na’n an ṭem tinte in thirhri cu a ticat ih a ke ṭemnak thirhri cu a botcat ṭheh, zohman a kaihrem theitu an um lo. A sun a zan in thlaan lak le tlang lakah a vak ih amah le amah lungto in a sun, a at aw phah ṭheu” ( c.2-5) ti ah a ti.  Amah hi milai cu a sinan polh mi a si ruangah khawsia ih luhhnawh, thunun le uk mi a si. Cun, “Thlaan lakih ummi”tin kan Bible in in sim ruangah a rualpipawl cu mithipawl  lole mithi thlarau siapawl an si kan ti thei. Cule a sungthu ihsin veng le hnen, unau sungkhat pawl khalin an theitawp suahin an ngaihven lawk zet a bang ziangahtilen “ Vawi tampi thir cikcin rori in a kutke an ṭem ṭheu” tin kan Bible in a ti ruangah. Asinan, cuti an ngaihsaknak le tuahṭhat an tumnak khal cun ṭhathnemnak a suah pi lo a bang ziangahtilen “ an thirhri cu a ticat ih a ke ṭemnak thirhri cu a botcak ṭheh” ti’n kan hmuh ruangah. Culawng khal siloin “ amah le amah lungto in a sun , a at aw phah phah ṭheu” ti ah kan Bible in a sim bet.  Mai nunnak le taksa siatsuah ding ih sual ih duhtawk ih a velh le thawi mi a sizia kan hmu thei.

Hipawl hmuahhmuah ihsi kan hmuh thei mi cu hi pa hi milai lam ah cun ruahsan ding um nawn lo rori mi a si. Minung a si lai nan mithi tluk ih sung le kua venghnen khal ih an hmuh mi a si.  Tulai ṭongin kan rel a silen sung le khat unau khal ih buaipi theih nawn lo , hremhmun aikaih kan timi pawl vek kha a si ding. Jesu tello ih a dinhmun kan zoh asilen a liamcia ih a dinhmun siseh, atu fangih a dinhmun siseh, a hmailam dinhmun hrangah ruahsan ding zianghman nei lo, mi hmuahhmuah ih hnawn le hnihsuah, mibang lo an ti mi a si.  Cuhnakih sebik, khawsia ih pawlh le ukbet mi a si bet. Hi thuanthu nung ih in sim a tummi cu Jesu Khrih nunnak taktak ih a neilotu pawl ih umdan a si. Hi thuanthu hin leitlun hmunkip ih milai, Jesu neilotupawl zate dinhmun a awh thei ding.  Sual in siseh, tisanak in siseh, duhamnak le ṭhatlonak in remote control ih TV kan control bangin kan taksa le nunnak in mawng ih a sal ah in khum. Jesu a neilotu pohpoh cu kan hmailam can a thim, a bit bepbep. Asinan, kan dinhmun le sinak fiangten sualin in uk ruangah ziangtluk dinhmun sia in kan um tit la kan theifiang aw thei cuang lo. Tuini ah mi piangtharlopawl ih kan dinhmun cu hi pa vek hi kan si. Jesu tello cun ruahsan ding neilo, thlarau lamah mitcaw le mi aa kan si. Nangteh hi pa ih dinhmun ah na tanglai maw?

2.  Jesu a tawng ih damnak famkim a co (cang 6-13)

Hitin kan Bible in a ngankhum, “ Hla nawn ihsin Jesu cu a hei hmu;  a va tlan ih a hmai ah a khuk a bil ih, a aw neih patawp in, “ Maw Jesuh, Cungnungbik Pathian ih Fapa! Nang le kei ziangso kan seng aw? Pathian hmin in ka lo dil, I hrem hramhram hlawh aw!” ti ah a au ciamco” (c. 6-7). Hi tawkah hi  khawse luhhnawh pa in Jesu a hmuh tikah zovek mi a si ti kha a thei ih a ṭih tuk lawm mam! A hlanah cu mi ih kaih khih theih lo mi, mi ih tawng ngamlo mi, mi hringhrotu a sinan tu- ah cun Jesui hmaiah a khur, a sinak a hmu aw ih a ṭih tuk! Zangfah a dil. Ziangruangahtile Jesu in “ Thlarau siava , hi pa sung ihsin suak aw”(c.8) ti ah a rak ti ruangah. Cule Jesu in , “ Na hmin zo a si?” ti ih a suh tikah. Hi polhmi pa cun “ Burpi” ka si ziangahtile kan tam ngaingai” ti ah a ti. Hi tawk ih burpi timi hi mirang cun Legion ti a si. Legion timi cu Latin ṭawng ih lehmi a si ih cumi cu Rom Ralkap battalion tumbik relnak ih hmanmi a si ih mipum 3000 ihsi 6000 karlak hrawng tluk relnak a si. Himi ihsi fiangmi cu hi pa luhhnawhtu khawsia pawl hi pahnih khat mai silo tampi, burpi an si ti ai a si. Jesui hnenah, “ Khur thukpi sungah in thlak hram hlahaw” ( Lk. 8:31)ti ih an dil ruangah Jesu in cawp le cilh ih hremcih hngal lo in vawkrual sungah a luhter ih cutin vawkrual pawl cu an zaten kham ah an tla that ṭheh. Hi tawkih “ Khur thukpi” ti mi hin kum thawngkhat uknak sungih Setan thlak ih a umnak ding hmun a khih hmuh. Jesu cu Setan tlunah thuneihnak nei hmanseh la, Setan khuah khirh ih a um can a kim hrih lo tikah a hrem hrih lo ( Thup. 20:1-3). Satan in dik lo zetzet in zumtu siseh zumlotupawl parah hnaṭuannak can malte lawng a nei thlang ti a theihawk tikah kiosa rilrawng bangin nitin zantin mi a thlem. (I Pet. 5:8).

Cutin a sungih khawsia an suah tikah cui mi aa pa, ruahsannak neilo pa, mi ih hnawn mi pa cu a lung a hawng fim ih a damfel (c. 15). A saltannak Satan kut ihsin suah zalen a si. Thangkam tu’i thangsung ih vate a suak bangin kumkhaw hrangah Jesu a tawnmi pa in a suah zalen! Halleluijah! Unau, Jesu in ziangsal hmanah kan tan a siang lo, tuini ah ziang sal pakhat khat ah na tang lai maw? Jesu’n na tannak sal ihsin tuini ah lo suahter a duh. Jesu a tawngtu cu an tlansan theilomi sualnak, anmah a ṭemtawntu sual le Satan huham sungin Jesu’n pehzawm in a runsuak vivo.

3.   Jesu a theilotu a kiangnai um pawl an mangbang (c. 14-17)

Cui khawsia ih polhmi pai nunnak ih thlengawknak a thlengmi an hmuh le theih tikah Vawk khaaltupawl cu an mang a bang tuk ih khawsungah le lo lakah cuithu cu an sim ciamco. Cutin mipipawl cu thil cangmi zoh dingah Jesu’i damternak hmun ah an va feh. Cule, dam le harhfim ih khawsia ih a polh atmi pa a rak um le hnipuan ṭha tei a rak hruk kha an hmu! Cutikah an thin leh lam a phang ih thil cangmi pawl kha mi dang an sim sawng vivo. Cule, “Jesu kha an ram tlansan dingah an dil ciamco” (c.17).  Hi tawk ihsi kan hmuh thei mi cu Jesu’i  phuansuahawknak hmun ah zumlotupawl mangbang in an um.  Jesu’i kutcak ih a runsuah mi pa ih thuanthu cu khawsung le tlangtluan a fan cih ih cutin hngawng nasa zet a nei. Hi zawnah kan nun zohkirsal aw cio dingih ka sawm awk duhmi cu Jesu neitu kan sinak hin kan kiangkap le in theitupawl nunnak ziangtluk thu a sim ban ve? Kan kiangnai ih a ummi pawl hin kan neihmi Jesu’i ruangih kan parih Pathian kutcak langsuak mipawl ruangah danglamnak thilthleng kan nun ah hmuh ding an nei ve maw? Ka piangthar ti aw si ih a ṭhazawng lole a ze zawng talih kan kiangkap le innsang pawl ih theihpi mi kan si lo ah cun kan pianthar dan hi zohfengawk sal a ṭul ding! Bawipa’i kutcak nunnak ih  a hmutu le a teptu pawl nun ah danglamnak nasa tak a thlen rualrual in an kiangnai ih umpawl khal in a ṭha zawng maw a se zawng talin an rak hmu ban ringring.

            Hi ṭumih Jesu’i phuansuahawknak thilthleng mipi pawl in an sawnkirsalnak (response) lawngte cu a ṭha zawng si lo in a sezawng in a si. Keimai ruahdan ah cun kha tluk mi besia, dam cing ih thi, minung khal ih ruah nawn lo, hawng piangthar, damsuak cu mipi lungawi ih Jesu kan hnenah kumkhua in in campi aw ti awm tak an si nan! Jesu kha cam ding in an sawm lo men lawng si lo a rang thei bikih an ram suahsan lohli dingah an ngen! Ziangruangah a si pei? Asan tampi lakih pakhat a um thei mi cu khai mipipawl kha leitlun hlawn thilri ah an buai tuk ruangah minung nunnak hnakin sum saw le neih thilri an duhsawn. Curuangah, Jesu a um cun midang dam lo le cak lo tla a dam ter vivo kei, cule an ṭilva pawl tla an can vivo ding ti an phang. Leitlun thilri in an nun a luahkhat thluh tikah Jesu’i hrangah an nunnak le can an pe siang lo. An thinlung sangka an khar aw. Tuini khalah mi tampi cu kan hmuh thei mi a langte sung larnak, sum le saw le leitlun thil in in ciahneh tuk ruangah thlarau hlo veinak, kumkhaw nunnak le ro hrangih can le neihsiah pek, Pathian thu thawi nitin kekar hnakin leitlun thawi mil aw ih nun kan hril sawn! Nan, kan Bible cun tisa duhnak thlun cu thihnak tin a ti ( Rom 8:13). Nang teh atufang na nundan bihkir in tisa duhnak in maw na nun thlarau ih a lo hruainak thlun in?

4.  Jesui thupek lung in a innsang ihsin rawngbawlhna a thawk (c.18-20)

Mipi in Jesu cu duhlo in dawi hmanseh la damnak famkim a cotu cun a thlah siang nawn lo. Jesu lawng sungih a luh zawng ah, “ Na hnenah ka feh ve pei” ti ah a dil. Tong dangin kan rel  a silen ka lo thlun duh a tinak a si. Asinan, Jesu in mi hrekkhat a damter mi “in thlun aw” ti ih a kawhmi ( Thimnakah, dungthluntupawl le mi dangdang) an um  laiah hi pa cu “aih!” tin a ti. Cuhnakin va tlung aw la Bawipa in na parih a tuahmi le a lo zaangfahnak cu na sungkhawpawl hnenah va sim aw tin a ti. Hi thu ihsin kan hmuh thei mi cu Pathian in kan pumpak ih rundamnak kan co, damnak kan co mei hi a rak duhtawk lo ti a fiang. Damnak co hmaisatu kan si ah cun a co hrihlopawl hnenah Pathian kutcak kan siar mi phuang le sim, zirh le aupi ih sungkua ih rundamnak kan co lai hlan lo vei aw ding kan si thu kan zir thei. Hi Jesu’i runsuahak cotupa in a thupek thlun in a innsang le ram Dekhapolis (khawpi pahra pawl) hmuahhmuah ah feh ih Jesu’i kutcak a siarmi a sim le aupi tikah mi tampi mangbang in an um ti kan hmu. Bible thuthiam hrekkhat tla  cun Mark 3 sungih sim mi peng dangdang- Galilee peng, Judea peng, Jerusalem khua, Idumea peng, Jordan tiva ihsi nisuahnak lam ram, Tai-ar le Sidon kiangkap ram pawl tiang ih mipi ra mipawl hi Mark Bung 5 pai thusim thei le teti khatnak ihsi Jesui kutcak hmuh duhtu an si ti ah an ti hngehnge.

            Mi piangthar, Jesu’i nunneitu kan si ah cun kan rawngbawlnak hmasabik cu kan innsang a si. Nupi fanau nei kan silen kan nupi fanau a si. Lawnglak le fala tlangval kan si len kan nu le pa, u le nau pawl an si thei. Taksa lam ih an ṭulnak sawmdawl a thupit hnak hman in thlarau lam ih an dinhmun hi kan liangpar ih ṭhumaw mi a si.  Kan piartharnak hi in theihpi lawng a tawklo kan neihmi Jesu hi an neih ve theinak ding tiang lam hmuh le pitlinter kha kan mawhphurh a si. Rawngbawltu kan si khal len lenglam rawngbawlnak kan thupitter tuk ruangah innsang lam ih sung le kua taksa le thlarau lam ṭulnak kan thlahthlam ding a si hrimhrim lo. Bukawtawn ten rawngbawlnak kan fehpi rori a ṭul. Jesu’n damnak a pekmi pa kha na innsangah va kir aw a ti bangin tuini ah zumtu tampi le rawngbawltu tampi hi Jesu’n na innsangah va kirsal aw tla in ti ve men thei so khaw? Innssang rori ih Jesu kan neih ngah lai hlanlo cu mi piangthar in kan mawhphurhnak hmaisa bik kan thlauthla tinak a si. Nan innsang an damkim maw?

Thukharnak

Hi thuanthu nung ihsin mah le mah kan dinhmun zohkirsal aw cio uh si. Khawitawk dinhmun ah kan ding? A pakhatnak Jesu tello ih ruahsaknak neilotu dinhmun ah maw kan um lai? Apahnihnak, Jesu nunnak ih a tawngtu le damnak famkim a co pekte ? Apathumnak, Jesu a thei lotu a kiangnai ih um pawl vek? Lole apalinak, Jesu’i thupek lung ih  a fialnak vekih amah riantu? Hitawk ah khawsia ih luhhnawh ruahsannak neilopa cu ruahsannak famkim le damnak famkim neitu Jesu a tawn leveten a thuanthu a danglam in a nundan a linglet ta viarviar. Jesu a nunnak ih a tawn hnu ah cun a nunhlun thlanmual le tlangah aukio nawn lo in, a duhdawtmi u le nau, minung hnenah Jesu’i rundamnak tetti a khan, thu a sim. Unau, nangteh Jesu’i rundamnak cotu na sinak hin na nunnak ah ziangtluk danglamnak a lo thlen? Jesui rundamnak neitu, cotu ka si ti cingin tisanak le na nunhlun Aigupta Sabel na ngaisual pang maw? Lole zumtu ka si ti cingin mai innsang ih rawngbawlhna ṭuan ṭultukmi na thlahthlam pang maw? Jesu in kanmah pumpaak lawng rundam kan si hi in tumtah sakmi a si lo, kan sungkaw run ih van sui khawpi kan luh le amah thawi pumpak ih pehzawmawknak nung kan neih ding hi a duh a si.  Jesu a tawngtu’i nun ah  thlengdanglamawknak nasa zet a thleng kan hmuh thei bangin nang le kei Jesu a neitu’i nun ah teh ziang thlengawk danglamnak hmuh ding a um ve?