July ni 14: TUINI THUCAH(78)

July ni 14: TUINI THUCAH (78)

Na dunglet hawi hlah.

Ziangahtile,
■ Zumtu cu dunglet hawi lo in hmailam nawr vivo dingah kawh kan si.
■ Dunglet hawitu cu an lam a tluang lo. An mualpho theu.
■Dunglet hawitu Lot ih nupi cu cithuam ah a cang.
■Dunglet hawinak in zumtu nun ih Pathian tumtahnak a siatsuah.
■Pathian in Lot le a innsang cu an nunnak ding hrangah dunglet hawi lo in tlan dingah a fial. Asinan, Lot ih nupi cu dunglet a hawisal tikah Pathian ih khawkhannak a parah a hlawhsam.
■Pathian in na hmailam ah tumtahnak tumpi a lo neihsak a sinan tu le tu tlu leuhleuh, tho leuh leuh, dunglam hawi phahphah cing thawn na parih a tumtah a famkimter thei lo. Nangmah in na dawnkham.
■ Nun hlun ngai in dunglam ih kirsal tu pawl cu mi hlawhtling an um thei lo. Eygpt Sabel ngai ih an thinlung Egypt ih kirsal rero tu pawl kha an zaten lamlak ah an thithluh.
■ Jesui dungtlunnak ihsin sumpai duhtuknak ruang  ih kirsaltu Judas Iskariot ih netnak cu riahsiatza a si.
■  Sodom le Gomorrah nun ngai ih dunglet hawikir, nun hlun ih kirsal, daithlan le nun hlun ngai ih caan hman hi sual tumzet a si ih thlarau lam le taksa lam malsawm thlawsuah sunnak a si.

Curuangah,
》Maw zumtu..dunglet hawikir lo in raltha in hmailam ah kekar aw.
》A liamcia mi dunglam ih na thuanthu hlun in na nun lo awkkai hlah seh.
》Na tuah theu mi le na rak duh mi pawl kha Jesuh na neih hnu cun na tuah peh a rem nawn lo.
》 Lo duhdawttu Pathian cu lo a duhdawtnak ruangah thiksia Pathian khal a si.
》Tuan man laksawng ngah ding in cak le raltha in hmai ah nawr aw.

" Nan dunglam hawikir hlah uhla...(Semtirnak 19:17b)

Pathian in lo thlawsuah hramseh.

THUPEK ROPI IH HMUITINMI LE CHIN RAM KHRISTIAN- Part 5

KAN ṬHANSOH THEINAK DING PAWL

            Kan ṭhan theinak dingah cun tui a tlunih ka rawn tarlang mi pawl hi a ṭha lam ah kan her thluh a ṭul.  Kan thupi “ Thupek Ropi ih hmuitin mi” fiangten kan theih le kan hmansuah a ṭul. Kan relzo bangkhan a hmuitin mi cu “ dungthluntu ih tuah” hi a si. Pathian thu kan sim ih mi an pianthar tiang lawng hi a tawk lo, cui kan thusim nakih piangthar mi kha kan mah vekin midang rundamnak zinih  sim le hruaithei an si tiang kan kaihhruai, zirh le pitlinter a ṭul. Cumi tuah ding cun ziangsi dungthluntu ti mi kan zoh ta duak ding:

            Dungthluntu ( Disciple) ti mi hi Greek ṭawngfang cun ‘mathetes‘  ti  a si ih cumi ih sullam cu zirlai tlawngta( learner) lole thluntu ( follower) ti nak a si.  A sullam cu zirhtu saya ih hmuhdan le tuahdan cohlang ih thlun ti nak a si.  Thlunghlun le Thlung thar kan zoh tikah Dungthluntu hi Pathian mihman le Pathian mi pawl hin an rak nei ti kan hmu thei.  Amahlawngte Thlung hlun ah cun dungthluntu ti ṭawngfang a hmang lo. Asinan, fiangtei kan hmuh thei mi cu Abram kha kan zoh asile Lot in a thlun ti kan hmu thei. Cun, Moses kha kan zoh asilen Josua in a thlun sal lala ti kan hmu. Cun, Kamsang lam kan zoh asilen Elija kha Elisha in a thlun ti fiangten kan hmu thei thotho. Culokhal rellang ding tampi an um thei. 

            Cun Thuthlung Thar kan zohsal asilen Jesu in mitampi a mah suk le so ih a thluntu lakih sin amah thawi naite ih um, a zirhnak le hruainak thlun ding le, a aiawh ih leitlun rawn fang tu ding dungthluntu hleihnih a thlang ti kan hmu thei. ( Matt 10: 2-4, Mark 3: 16-19, Luke 6: 13-16, Acts 1:13). Atir ih a hrilmi hleihnih pawl khal cu dungthluntu ti kawh thotho an si. Greek ṭawngfang cun “ apostolos” ti a si ih cumi ih sullam cu mi pakhat khat hnaṭuan pawimawh tuk ṭuansuak  dingih a pu aiawh ih thlahsuah mi ti ai a si. Ṭawngdangin kan rel a silen cu “ ambassador” hna vek a si. 

            Jesu in leitlun ih a camsung tawite ah khan leilung pumpi a fang suak thluh man lo ding ti a theih tikah, a um nawn lo hnu ih a aiawh ih a rawngbawl hna rawn sunsawm dingah hi minung 12 pawl hi a hril ih, thuthangṭha 4 pawl kan zoh le zingzawi tikah can tambik cu Jesu’n a dungthluntu pawl thawn an hman thlan thu, a zirh thu le a hruai thu pawl kan hmu thei. Cumi cu tuini ah kan nih Chin kawhhran khal hin atakin dungthuntlu pawl (discipleship group or small group) tivekin lolen hming pakhat khat nei in kawhhran ih member pawl Pathian thutak ih punghman zirh le kaihhruainak kan neih a ṭul tuk thlang in ka ruat. 

            Kawhhran tampi ih kan harsatnak cu kawhhran member siloin rawngbawltu sawn riangri kan si. Ziangkim ti thei Pastor ( Almighty pastor)  kan tamtuk ih kan member pawl in ṭuan ding an nei lo tikah rawngbawl lo in kan tuah cawr thluh. Ṭhimnakah, kan member pawl hmang lo in kan mah in hla kan hruai, solo kan sak, sum kan kil, tohkham kan rem,  mikhual kan hmuak, usher kan ttuan tvk…  member pawl hruai le zirh ih an tuah ding hmuahhmuah kan tuah thluh tikah tuah ding nei lo in an um. Cun, mi hrekkhat cun keimah in ka tuah lo cun zo hman in tuah an tum lo an ti lala.. asi kha mi ruangah tak si dungthluntu pawl lole pawl fate (small group), zumtu thar le member kan zirh le hruainak hmun kan neih a ṭulnak san.

ZIANGTIN DUNGTHLUNTU PAWL KAN THAWK THEI DING?

Kawhhran pakhat hnu pakhat kan tidan le hmuh dan tla abang aw lo thei nan, kan ram ih kawhhran ṭhang lian le cak ding cun mah le kawhhran in ṭha le rem kan ti dan cio hmang in dungthluntu pawl(discipleship group) cu kan thawk cio a ṭul. Ṭhimnak ah hitin rawn tarlang sehla,

(1)  Pastor in zirhtu saya a nei ding ( mentor)

            Zovek minung khal tlu thei lo khawp ih cak kan um lo. Ziangtluk pacak khal siseh, a fehdan a ralrin lolen cu banhla bilh pal sual pang hman in “ pu tup” tin a thal ulh i thei. Cuvek thotho in thlarau lam ih ke kan karnak khalah ral ring tei ke kan kar lo ah cun kan rin lo pin kan tlu thutthi thei fawn. Nun kan thiam thei nak dingah pastor kan si khal len mah saya lole rualpi ṭha, kan thinlung , innsang, rawngbawlnak le vision tiang tlang takih kan simtlang ngamnak ding minung- saya dang maw, kan rualpi ṭha maw, kan nu le pa maw—in khaaltu ding kan ṭul. Cuvek kan neih lolen pastor si cing le rawngbawltu si cing khal in tluuk a theih a si. Pathian le keimai karlak a fel takah ti men a ngah lo. Ngalpaak tlan ih khristian nun hi tlan kel a si lo. Khristian nun cu pehzawmawknak ( relationship) thawi a ṭhanglian ding mi kan si.  Pathian le nangmah karlak a fel bangin, na minung pi thawn na pehtlaihawknak le na innsang thawi nan pehzawmawknak khal a fel a ṭul hrimhrim.  Cumi ti ding cun pastor tangdawr le hnuaidawr thei kan ṭul. Pastor tin le saya tin in thlakhat ah vawi khat tal amai saya (mentor) thawn nahzi pakhat lole pahnih tal tlang takin Pathian thu, a mai rawngbawlnak thu, a vision le innsang thu, thlacamnak thawn a zohkirsaknak in can a hman a ṭul. Cuti kan ti thei tikah thlarau lam khalah kan ṭhanglian sin ding.

(2). Pastor in dungthluntu pawl (discipleship group) a nei ding

Pastor in dungthluntu pawl a nei ding. Cumi ih a ṭha ka tibik mi cu , amai kawhhran ih kawhhran upa pawl hmuahhmuah kha pastor ih dungthluntu pawl ( discipleship group) lole pawl fate ( small group) ah an um ding asi. Cutin, zarhtin te pelh loin vawi khat tal cu nahzi pakhat lole pahnih sung hrawng tal cu Pathian thu ruahtlangnak, simawknak, kawhhran thuhla duannak le thlacam sakawk tawnnak in can an hmang ding a si. Pastor lawnglawng in hruai loin a ha ha ten lole a remcan dan in a thlak thleng tla in hruai aw sela, cutin zarhtin Pathian in mai innsang le pumpak ih lam in hruai tlannak tla ruahaw tawn in cutin zarhtin pelh lo ih Pathian thu kan ruahawk, kan vision kan hlawm awk le thla kan cam khawm a si ah cun tu hnakin cu kan kawhhran le member a hning tengteng ding ti cu hmuh a theih a si. Kan nih harsatnak tawn can le meeting lawngah kan tawn awk ttheu tikah, thukam el aw ding le harsat thu lawnglawng rel cun cahnak mi a thlen thei lo pi! Cuti siloin thlarau lam le taksa lam ih nelawknak , hruaiawknak hnget khoh kan neih thei asilen kan khawhhran  in cahnak nasa tak a neih phah ding.

(3) Kawhhran upa pawl in anmai dungthluntu pawl a hranten an nei ve ding

Zarhtin pastor thawn kawhhran upa pawl kha an tawn awk hleiah, kawhhran upa pawl in pastor hruainak ih an ruahkhawm mi siseh, an mai seherh zawng Pathian thu sim ding in anmah ten a hranin dungthluntupawl an nei ding a si. Cun, mipum tam lam hi pawl khat ah a tambik 12 lanlo sehla. Kawhhran ih ṭha le remti dan in pawl ṭhen theih a si. Hrekkhat kawhhran ah cun  mipa a hran ten, nunau a hranten, cun nupa tuakthar pawl a hranten, nauhak deuh pawl a hran ten tivekin an ṭhen . Cumi cu mai tualsung kawhhran thuthu siseh la. Hi pawl khal hin zarhtin ten vawikhat nahzi 1-2 sung tiang hrawng in pakhat khat ah Pathian thu zirtlangnak, testimony ruahawknak, thlacam sakawk tawnnak le Pathian thu ih pitling sin ding ih zirhawknak an nei tengteng ding a si. A cang thei asi ah cun kawhhran member hmuahhmuah hi kawhhran upa pawl ih dungthluntu pawl ah hin pakhat khal hrelh loin um thluh thei sela. Cuvekih Pathian thu ih hruaiawknak ah cun nun thlengawknak, pianthar nak le dungthluntu pitling ih sersuahawknak a um ṭheu a si.

(4) Hna le ṭuanvo zemawk thiam

Kawhhran cak le nung tahawknak pakhat ih a telve mi cu member pawl rawngbawlnak sungih pumpe aw zet ih an cangvai hi a si. Cui, dungthluntu pawl ih a umtu pawl lakih sin mino fel fel, Pathian thu duhduh a phun phun an ra suak ding. Cutikah, an mah le talent, thlarau thilpek an co dan ih zir in hnapek le zem thiam hi kawhhran ih cahnak a si. Ṭhimnakah, Music group, thuthangṭha phuang group, mission group, biakin ceitu group,  Sunday school group, education group tivek in a phunphun in member fel le talent nei pawl kan hmang thei. Ahleice in cuvek ih kan hman ding mipawl kha cu dungthluntu pawl ih kan member le cumi ṭheh zo pawl si sela cutin Pathian thu ah kaihhruai awk le zirhawk a awl phah nasa ding. Hiti pastor in siseh kawhhran ih hnaṭuantupawl in hna zem kan thiam leveten, kawhhran member zaten mah le ti theitawk cio in Pathian kan rian thlang ding ih cutin, kan umnak kipah, kan fehnak kipah, Khrih ih Thupek Ropi –dungthluntu ah mi kan va tuah vivo ding ih, kan mai nun khalah dungthluntu sinak a lang dingih cutin midang khal kan mah vek si ding in kan hruai vivo thei ding a si.

Pathian in a thu kan zate hrangah malsawm hram seh!

Tlangcabawm le duhdawtnak (Email & Love)

Mitam sawn ih thlahmi  tlangcabawm siar tikah siar a nuam in ngai a nuam thei tuk. Thinlung a harhvang ter hleiah fimnak le theihnak tampi mi a pe. Ram le miphun, mipi kan veinak le kan seherhnak pawl siar tikah lungsungah cirhtinung bangin mi a fan  i thazangthar mi a neih ter. Cuti asiruangah ,  kan cangan mi hin mi zovek kan si, ziangvek mizia le thinlung kan nei ti fiang ten a langter ter. Cun khatlamah, duhdawtnak le mi dang seherhnak nei riai lo ih mai diremnak ding men ih ca kan thlah le ngam mi siar tikah cancer natvekin ruh le nun a tizawng ih, harsatnak le buainak mi a pe.

            Duhdawtnak hin kan tlangcabawm ah hin parsuang vivo seh la ziang tluk duhnung a si ding!. Ca kan thlah le mi ca kan sawn kir sal tikah, mi hrekkhat in kan  ṭongkam hman mi ralrin kan hngilh pang ṭheu a bang. Can hnih khat tla cu duhdawtnak hrimhrim kan ca ngan mi ah hmuh ding a um lo, kan mai ṭanghmasialnak le hringhro awk nak aw kaa lawng hmuh ding a um. Zumtu kan sivekin kan Bible ih in zirh uarmi cu khat le khat duhdawtawk ding hi asi .Ziangruangah tilen duhdawtnak cun sual a khuh ih mi a tungding fawn. Tlangcabawm ih ca kan thlah tikah duhdawtnak lungthin thawn ka ngan maw, hi ka ca hin mi pahnih khat te tal a tungding thei hram pei maw ti ah lungsungih khatliam duhdawtnak le seherh nak thawn ca kan thlah le mi ca kan lehkir ding hi a thupi tuk lawm mam.

            Ṭawng tikah mi aa hman in “nang mi aa pa” ti khi an duh riai lo, na ti cun an lo hua kum khua ding. Cuvekin, mi cahlonak le sa nemnak hmuhsak tum hnakin mi cahnak le tlamtlinnak hmuh sakawk thiam hi mi hlawhtling pawl ih ke kar dan sawn a si. Hmailam a pan rero tu mino, nu le pa, ram sung ram leng a um mi, kan zaten kan theih dingih ka sawm awk duh mi cu,” ziangtin mi in ka hrangah in tuahsak ding ti lam kha hawl loin, ziangtin kan miphun, ram le mi hrangah ṭhathnemnak ka nei /ka pe thei ding “ ti hi kan lungput ah kan ret a ṭul a si. Duhdawtnak cun ral thin sosang le ling her her mi khal Ṭhuro bang nunnemah a tuah thei a si. Duhdawtnak hi kan leiba vekah kan u le nau, mi dang parah ruat uh si.

            Cutin, kan ret asilen, tlangcabawm ih ca  kan cathlah mi pawl cu siartu mipi hrangah a thlum mi khuaitizu bangah a cang dingih, mi harhvangtertu le ticak tu Ci ṭha ah a cang ding. Curuangah, duhdawtmi u le nau tla, ca kan thlah tikah duhdawtnak telh kha hngilh hrimhrim hlah uh si…

Thlacam Hlawknak

Leitlunah ziangvek biaknak khal in thlacam timi hi kan nei thluh cio.Thlacamnak neilo biaknak a um a zum um lo.Cu mi lakah kan nih Pathian nung neitu pawl hi thlacamnak nei mal pawl sawn kan si men thei.Ziangah tile thlacam ih hlawknak kan theih mal tuk ruangah a si men thei.Thlacamnak in hlawknak tampi a nei. Cui pawl lakih a hrekkhat tla cu:
1.Thlacamnak cun Pathian in theifiang ter deuhdeuh{Eph.1:15-18}
         Paul in Ephesi kohhran pawl hnen ah an piangthar zo nan Pathian an theihfeng deuhdeuh nak dingah thla a camsak.Rundamtu a sinak ih Pathian kan theih lawng a tawk lo. Amah theihnak ih ṭhang sinsin dingah in duh{2Pet.3:18}.Mi in thlacamnak thawn Pathian a pawl tam deuhdeuh le Pathian a theifiang deuhdeuh a si.
2. Thlacamnak cun Pathian remruah in theih fiangter.{Jer.33:3,Dungthlun.13:1-3}
         David siangpahrang cun Pathian thu a rawn ringring ruangah Bawipa in a remruah a hnenah a simfiang cingcing{1Sam.23,30:5-8,2Sam.2:1-2}.Moses khal Pathian a pawl ringring ruangah Bawipa in a remruah mi a hnen ah a phuangsuak{Exo.33:13-15,Ps.103:7}.Israel fatepawl cun Pathian ih THILTUAHSAKMI lawng an theih laiah Moses cun A TUAHTU PA'I DUHZAWNG LE A LAMZIN a thei{Ps.103:7}.Pathian ih remruahnak{a lamzin}theih timi le a thiltuahsak mi hmuh a bang aw lo.A kutcak hrekkhat le a thiltimi hrekkhat cu tisa mi zet si cing in theih le hmuh a theih.Israel pawl khal phunnawi paih zet,vuivai hmang zet,thulunglo zet an si cing in
ramcarah Pathian in a kutcak a hmuhter rero thotho hai.Asinan Moses lawnglawng in Pathian ih sinak,a duhzawng,a remruah le a lamzin a thei ban.Ziangah tile Bawipa thawi an pawlawk ringring ruangah si{"He made known His ways to Moses,His acts to the children of Israel".Ps.103:7}.
3.Thlacamnak cun Pathian thuthup mi a theihter{Eph.6:18-19}
           Paul cun thuthang ṭha thuthup kan phuansuah theinak dingah ka hrangah thla i camsak uh
a ti. Pathianah cun thuthup a um lo nan kanmah minung in Bible casung ih ngan cia mi kan theih banlo mi thuthup tampi a um cumi cu thlacam ih Amah kotupawl hnenah Pathian in a phuangsuak ṭheu.{Jer.33:3}.
4.Thlacamnak cun lungawinak le hnangamnak thar mi a pe ṭheu{Phi.4:4-7}
            Zumtu pawl cu thinhar le beidong ih kan um lai khal ah van kan Pa'i hmaiih thla kan cam taktak ah cun lungawinak thar le hnangamnak thar kan nei ṭheu.Kan phurit khal a hlo ṭheu a si{1Pet.5:7,Ps.50:156}.
5.Thlacamnak cun Pathian in nel ter deuhdeuh.
           Minung khal be dahlo le kawm aw dahlo in nelawk a theihlo. Pathian khal a fa le Amah kawm tam tu pohpoh le Amah be tam tu pohpoh thawn an nel aw a si. Pathian neltu si hi a sunglawi bik.{Rom.8;15-16,Mk.14:34}.
6.Thlacamnak cun nehnak in co ter.
            Thlacam dahlo zumtu pawl in nehnak nun a tak in an co theilo.A ngaingai ahcun ziangvek thlemnak le harsatnak khal hi thlacamnak taktak ah cun neh theilo mi a um lo.{Matt.26:41,Jam.4:7}.
7.Thlacamnak cun Pathian a cangvai ter.
            Zumtu'i thlacamnak cun mangbangza in Pathian a cangvai ter thei a si.Pathian cu kan ai ih ropi asi ruangah kannih in thu kan pe{command}theilo. Asinan thlacamnak in kan cangvai ter thei asi.{Isai.62:7-8,Joshua.10:12-14}.
            Curuangah thlacam hi a hlawk bik mi a si.Nehnak a si ih lungawinak khal a si. Kan sun zo mi {kan hloh zo mi}hman ngahsal thei nak lamzin a si.Pathian duhnak theih theinak lamzin a si.

Siartu zate Pathian in thlaw lo suah hramseh.

Evan.David Ceu
{Ceu family}
Tahan

.........................

Hminsin: Thlacawm ih hlawknak sunglawi zet in hlawmtu Saya David Ceute ih tlunah lungawinak ka tarlang.

Ziangtin Jesu Khrih Ih Nunzia Kan Nunah A Langsuak Thei Ding?

"Cun Thlarau in nan nunzia lo ukseh,cule tisa caknak nan thlun lo ding"{Gal.5:16}.

               Jesu Khrih ka nei timi le ka nunah Khrih ziaza a langsuak timi hi thil bang aw a si lo. Zumtu mi piangthar zo pawl cun Jesu Khrih cu kan nei cio ko nan kan neih mi Jesu Khrih ih ziaza kan nun ih a langsuak ṭheu lo mi hi a poi tuk mi cu a si. Zumlotu pawl in kan neih mi Jesu Khrih an hmuh ve thei nak um sun cu kanmai nun ih a langsuak lawngah hin a si. Asile ziangtin kan nun ah Khrih ziaza cu a langsuak thei ding.?

1. Thlarau Thianghlim ih uk theihmi si a ṭul{Gal.5:16-17,24;Eph.4:30}
              Zumtu kan nun nak hi tisa duhdan silo in Thlarau duhnak ih in thunun lawnglawngah kan nun ah Khrih ziaza a lang thei a si. Pathian in a fapa Jesu Khrih nun zia bangnak ah ṭhang vivo ding ah in duh. Asinan cu tivek ih Khrih bangnak nun nei ding ih in hruai thei tu umsun cu Thlarau Thianghlim lawnglawng a si.{2Kor.3:18}. Curuangah zumtupawl kan nunnak ah in cencilhtu Thlarau Thianghlim riahsiat ter lo, timih lo, le a hruainak ih thulung zet ih pek luh awk hi kan ṭuanvo a si.{Eph.4:30;1Thes.5:19;Gal.5:16-17;Rom.8:12-13}. Thlarau Thianghlim ih uk theihlo mi zumtu'i nunak ah Khrih hmel hmuh ding a um thei ve lo a si.

 2. Sual lak ihsin thiarfihlimawknak nun neih tengteng a ṭul{1Pet,1:15-16,1Thes.4:7-8}
           Zumtupawl cu leitlun ah kan um ko nan leitlun mi{zumlotu}kan si nawn lo{John.17:12-17;Phi.3:20}. Leitlun lak ihsi kawhsuah zo mi kan si ruangah leitlun mi{zumlotu}pawl vek ih nun thei kan si nawn lo. Zumlotupawl ih tuah mi tinkim, zumlotu pawl ih nawmnak tinkim le uarzawng tinkim ah tel ve thei kan si nawn lo. Zumtu in sual lak ihsi thiarfihlimawknak nun a neih lo a si le thlarau lam ah huham cak nak a um theilo. Khrih nunzia kan nun ih a langsuah theinak ding ah cun sual lak ihsi thiarfihlimawknak nun hi a ṭul hrimhrim mi a si. A thupte nun ah siseh a thup te lo khal ah siseh, sual thawi buahcih aw phahphah cing in Khrih nun langsuah theinak ding lamzin a um lo

 3. Khrih thawi pehzawm awknak nun neih ringring a ṭul{John.15:1-18}
           Zisu in keimah ah i pehzawm ringring uh Sabit hri cu a kuangpi ih a pehzawm ringring lo asile amah te in a rah thei lo vek in nannih khal keimah ih in pehzawm ringring lo le rah{Thlarau rah or Khrih ziaza}nan suah thei lo ding. Rundam dingah Khrih ah ka um zo{1Kor.1:30} timi le Khrih thawi pehzawmawknak cat bang lo in ka nei ringring ti hi thil bang aw a si lo. Minung khal kan kawm awk tam le kan thinlung kan thei aw, kan duhzawng le duh lo zawng khal kan thei aw,kan ziaza tianghman kan kai aw{suan aw}thei a si. Cuvek in zumtu khal in piantharnak co men lawng silo in nitin nun ah Khrih thawi fellowship{pehzawmawknak} nak kan neih ringring lawngah kan nun ah Khrih nun ziaza a luangsuak in a langsuak thei a si. Leitlun thil hmai ih nahzi paziat um khal ih khop theilo Pathian hmai ih thlacam le Bible siar ah cun minute 30 hman can pe theilo zumtu nun in Khrih hmel langsuah ding cu a har zet ding.

 4. Khrih cahnak lawng rinsan tu a si a ṭul{Johan.15:5}
                Zisu in "Keimah lo in zianghman nan tuah theimi a um lo"{John.15:5} a ti. Zisu lo in zianghman kan tuah theilo tihi kan thluak men silo kan nunnak rori ih kan theih feng ding Bawipa'n a duh. Rundamtu dingah Amah lawng kan rinsan vek in nitin nunnak hrang khal ah Amah lawng hi rinsan dingah in duh. Mi in a nun taktak in Zisu lo in zianghman ka ti thei lo ti a theih awk taktak ahcun Amah rinsan lo in a um thei nawn lo. Thil fate bik khal ah Bawipa'i rem ti nak a la ta ringring ṭheu a si.Ziangkim a tinak dingah a pakhat nak ah a remcang kem? Ka tluang kem? Mi in in lawm kem? Ka hlawk kem ti lam hnak in Bawipa' rem ti asi kei maw?Bawipa a lungawi ter kem? timi hi a suh hmaisat sawn mi cu a si. Mi naa pakhat in ka natnak hi keimah te zingawk men{enkawlawknak men}cun dam thei ci a si nawn lo ti a theihfeng cun Doctor kut ah za ah za a ap aw tawp mai vek in Bawipa lo in zianghman ka tithei lo ti hi mi in a nun tak ih a feng a si le a phi cu Bawipa ah za ah za a ap aw tawp mai a si. Cuvek zumtu'i nunah Khrih hmel{ziaza}a langsuak ṭheu ih Pathian a sunglawi ṭheu asi. Amen.
  

Siartu le ngantu kan zaten Pathian in thlaw in suahsak hramseh.
Evan. David Ceu{saya Ceu te}
Tahan

Ziangtin Jesu Khrih Ih Nunzia Kan Nunah A Langsuak Thei Ding?

"Cun Thlarau in nan nunzia lo ukseh,cule tisa caknak nan thlun lo ding"{Gal.5:16}.

               Jesu Khrih ka nei timi le ka nunah Khrih ziaza a langsuak timi hi thil bang aw a si lo. Zumtu mi piangthar zo pawl cun Jesu Khrih cu kan nei cio ko nan kan neih mi Jesu Khrih ih ziaza kan nun ih a langsuak ṭheu lo mi hi a poi tuk mi cu a si. Zumlotu pawl in kan neih mi Jesu Khrih an hmuh ve thei nak um sun cu kanmai nun ih a langsuak lawngah hin a si. Asile ziangtin kan nun ah Khrih ziaza cu a langsuak thei ding.?

1. Thlarau Thianghlim ih uk theihmi si a ṭul{Gal.5:16-17,24;Eph.4:30}
              Zumtu kan nun nak hi tisa duhdan silo in Thlarau duhnak ih in thunun lawnglawngah kan nun ah Khrih ziaza a lang thei a si. Pathian in a fapa Jesu Khrih nun zia bangnak ah ṭhang vivo ding ah in duh. Asinan cu tivek ih Khrih bangnak nun nei ding ih in hruai thei tu umsun cu Thlarau Thianghlim lawnglawng a si.{2Kor.3:18}. Curuangah zumtupawl kan nunnak ah in cencilhtu Thlarau Thianghlim riahsiat ter lo, timih lo, le a hruainak ih thulung zet ih pek luh awk hi kan ṭuanvo a si.{Eph.4:30;1Thes.5:19;Gal.5:16-17;Rom.8:12-13}. Thlarau Thianghlim ih uk theihlo mi zumtu'i nunak ah Khrih hmel hmuh ding a um thei ve lo a si.

 2. Sual lak ihsin thiarfihlimawknak nun neih tengteng a ṭul{1Pet,1:15-16,1Thes.4:7-8}
           Zumtupawl cu leitlun ah kan um ko nan leitlun mi{zumlotu}kan si nawn lo{John.17:12-17;Phi.3:20}. Leitlun lak ihsi kawhsuah zo mi kan si ruangah leitlun mi{zumlotu}pawl vek ih nun thei kan si nawn lo. Zumlotupawl ih tuah mi tinkim, zumlotu pawl ih nawmnak tinkim le uarzawng tinkim ah tel ve thei kan si nawn lo. Zumtu in sual lak ihsi thiarfihlimawknak nun a neih lo a si le thlarau lam ah huham cak nak a um theilo. Khrih nunzia kan nun ih a langsuah theinak ding ah cun sual lak ihsi thiarfihlimawknak nun hi a ṭul hrimhrim mi a si. A thupte nun ah siseh a thup te lo khal ah siseh, sual thawi buahcih aw phahphah cing in Khrih nun langsuah theinak ding lamzin a um lo

 3. Khrih thawi pehzawm awknak nun neih ringring a ṭul{John.15:1-18}
           Zisu in keimah ah i pehzawm ringring uh Sabit hri cu a kuangpi ih a pehzawm ringring lo asile amah te in a rah thei lo vek in nannih khal keimah ih in pehzawm ringring lo le rah{Thlarau rah or Khrih ziaza}nan suah thei lo ding. Rundam dingah Khrih ah ka um zo{1Kor.1:30} timi le Khrih thawi pehzawmawknak cat bang lo in ka nei ringring ti hi thil bang aw a si lo. Minung khal kan kawm awk tam le kan thinlung kan thei aw, kan duhzawng le duh lo zawng khal kan thei aw,kan ziaza tianghman kan kai aw{suan aw}thei a si. Cuvek in zumtu khal in piantharnak co men lawng silo in nitin nun ah Khrih thawi fellowship{pehzawmawknak} nak kan neih ringring lawngah kan nun ah Khrih nun ziaza a luangsuak in a langsuak thei a si. Leitlun thil hmai ih nahzi paziat um khal ih khop theilo Pathian hmai ih thlacam le Bible siar ah cun minute 30 hman can pe theilo zumtu nun in Khrih hmel langsuah ding cu a har zet ding.

 4. Khrih cahnak lawng rinsan tu a si a ṭul{Johan.15:5}
                Zisu in "Keimah lo in zianghman nan tuah theimi a um lo"{John.15:5} a ti. Zisu lo in zianghman kan tuah theilo tihi kan thluak men silo kan nunnak rori ih kan theih feng ding Bawipa'n a duh. Rundamtu dingah Amah lawng kan rinsan vek in nitin nunnak hrang khal ah Amah lawng hi rinsan dingah in duh. Mi in a nun taktak in Zisu lo in zianghman ka ti thei lo ti a theih awk taktak ahcun Amah rinsan lo in a um thei nawn lo. Thil fate bik khal ah Bawipa'i rem ti nak a la ta ringring ṭheu a si.Ziangkim a tinak dingah a pakhat nak ah a remcang kem? Ka tluang kem? Mi in in lawm kem? Ka hlawk kem ti lam hnak in Bawipa' rem ti asi kei maw?Bawipa a lungawi ter kem? timi hi a suh hmaisat sawn mi cu a si. Mi naa pakhat in ka natnak hi keimah te zingawk men{enkawlawknak men}cun dam thei ci a si nawn lo ti a theihfeng cun Doctor kut ah za ah za a ap aw tawp mai vek in Bawipa lo in zianghman ka tithei lo ti hi mi in a nun tak ih a feng a si le a phi cu Bawipa ah za ah za a ap aw tawp mai a si. Cuvek zumtu'i nunah Khrih hmel{ziaza}a langsuak ṭheu ih Pathian a sunglawi ṭheu asi. Amen.
  

Siartu le ngantu kan zaten Pathian in thlaw in suahsak hramseh.
Evan. David Ceu{saya Ceu te}
Tahan

July Ni 5: TUINI THUCAH (75)

July ni 5: TUINI THUCAH(75)

Zumnak ah milian si aw.

Ziangahtile
■Bawipa ah rinnak nasa zet a neitu Pawl in Pathian nung, ziangkim tithei kha an cangvai ter.
■ Zumnak in ram an la, ral an neh ih mi an damter.
■ Zumnak a neitu pawl in Pathian lung an awiter.
■ Cuihleiah, zumnak ih milain si ding hi Pathian in a fale nun ih hmuh a duhmi a si.
■ Taksa dan ih hmuh theih thil le ri, neih le siah tampi neih hi a sunglawi tuk. Asinan, cu pawl nei nan Pathian zumnak neilo,zumnak lam ih farah si ahcun a poi zet.
■ Lungawi caan lole thlawsuah dawn caan lawng ih Pathian thangthattu si lo in harsatnak a thlen caan le Pathian ih lam hruainak theihthiam lo caan khalah zumnak thawn a kutcak thir thiamtu si ding Bawipa in a duh.
■ Tlaksamnak lak, sambaunak lak,harsatnak lak le thlemnak phun zakim lak khalah Bawipai kutcak rinsan in zumnak ah milian si ding a thupi tuk.

Curuangah,
》Taksa dan ah mi tlasam, zianghman lo te na si ah maw, milian le neinung na si khal len zumnak ah milian si aw.
》Pathian ih cahnak le rintlak sinak parah hnin lo in thumawk nun nei aw.
》Na tuah mi le cangvaihnak tinkim ah Bawipa beisei awla a lo bawm taktak ding.
》Na par ih Pathian in hmuh a duh mi cu Amah Na zumnak a si.
》Zumnak ah milian si dingah thla cam aw, dil awla na zumnak hmangsuak aw.
》An mai sinak le dinhmun zoh lo in ziangkim tithei le neitu Bawipa zumnak ah milian a si mi pawl in Pathian ih thatnak, sunlawizia le maksakzia an ceen tam hleice theu a si.

" Na zum taktak a si ahcun Pathian sunlawinak na hmu ding ti ah ka lo sim zo a si lo maw?" ti ah a ti.(Johan 11:40)

Pathian in lo thlawsuah hramseh.

Na Lungtho Neh Aw

Thil pakhat khat natnak a silolen tuarnak in a lo cim maw? Na zonzaihnak le tuarnak ih ruangah na num pumhlum kha harnakin a lo dawlh thluh vekin na thei aw maw?  Harsatnak a bang aw mi kha mi pahnih hnenah pe ve ve awla, cui harsatnak an pahtlang dan cu sulpelaw zet a si thei. Mi pakhat sawn cun hitin, “nunman ka nei nawn lo, ka cem , ka ruahsannak a thim, a hlo thluh” tin thin pit in a um a si thei. Cun, mi pakhat ve thung cun cui harsatnak le buainak thuai ih sin thang ṭhatnak le lungawinak lamhla thawn Pathian a thangṭhat a si thei fawn.  

A diklomi lungtho (negative emotions) pawl hi kan nunnak le ruahnak Pathian thutak thawi mil aw ih nun le feh kan thlan tikah, kan hrangah camsiatnak si lo in malsawmnakah an cang thei. Kan dinhmun le sinak Pathian ih cahnak le huham thawi hmuhawk thiamnak ti khal in a rel theih ding.

Na ruahnak ding ter aw

Kan beiseinak in a takih thilcang mi a thlenbanlo tikah, beidawnnak sumzing a  hawng suak ṭheu. Mikip in  a diklomi ruahnak (negative feeling) hi kan neih thluh mi a si. Asinan, kan ralrin a tul. A diklomi kan ruahnak lungtho in kan nun in mawn tikah sual sungah kan tlu lut pang thei. Curuangah, uluk le fimkhur zetin kan tawntehmi pawl hi kan fehter (process) a ṭul.  Thil kan ruahdan in kan lungtho a hnawng ih cutin kan kan lungtho in kan nuncan ziaza a hngawng sin.

Kan mai sungah hin nitin te doawknak a um ringring. Cumi ah Satan in vawitam bik a hman mi cu kan ruahnak hi a si. Kan ruahnak hmang in kan nun in buan ih cutin kan nun caklo sin dingah in dirhtlak a tum ziangruangahtile kan milai khawruahnak hi a cakzet ti a theih ruangah a si. Curuangah cun a si kan ruahnak tinkim hi Khrih thulunnak hnuaiah kan pekluh ringring a ṭulnak san ( 2 Cor 10:5).

Na nun dingter aw

Zumtu kan zaten Khrihah ah nun famkim nei ding le rinnak sungah thuksin ih ṭhanglian sinsin dingah kawh mi kan si. Pathian thawi pawlawknak hngetkhoh nei thei dingah thubawhcahnak felfai tuah aw. Pathian thawi can hmantlang kha na nunnakih thupi bikah ret ringring aw. Na nunnak kha Pathiann in a lo duhnak vekih nungsuak dingah a mai tumtahnak thawi milaw ih feh ringring dingah dingter aw.

Ziangtin na nunnak cu Pathian ih duhnak thawn milaw in a um ti na thei thei ding? A thutak hmang in na thei thei. Bible hi ziangtin nundan dik le ṭha in kan nung ding ti kan tehawknak ding tahfung a si. Leitlun in nundan a lo zirhmi lawngah ṭhum aw hlah, na ṭhumawknak ding Pathian thutak ih sin pial sual hrimhrim hlah aw. Harsatnak le buainak na tawn canah, hnathar tuah dingih ke na kar canah Bawipa in ziangsi tuah ter i duh ti in Pathian ih thu  lo sim ding mi thinfual te ih ngai ding kha thlahthlam hrimhrim hlah aw.

Pathian thutak cu nitin nunnakih kan hman suah tikah, kan saltannak pawl ihsin zalennak kan pumpak nunah in pe. Ziangtin harsatnak lole kan parih thilthleng mi kan dokirsal lole kan sawnkirsal ding ti theih lawng hi a tawk lo, cui kan theihmi cu a takih tuahnak lole thlunnak in a nemhnget a ṭul. Jeremiah cun natnak le tuarnak raptlak zet a tuarlaiah, a dinhmun ih zirin Pathian kha thu a ṭhen mai lo. Cuhnakin, a tawn mi harsatnak le buainak pawl cu Pathian ih sinak thawi milaw in a lehrul sawn.  Pathian ih zaangfahnak cu thlahlo in a kai hnget ih cumi cu Bible in zingtin ten a tharsal a thutiam rinumnak a ti mi cu ( Tahhla 3:23) a si.

Harsatnak le buainak ai ah Pathian in thlawsuah a lo burhmi le pekmi zozai pawl kha siar thiam nun zir aw. Hi mi hi tlarau lam ih pitlin le tlin lo langfiangnak bik pakhat a si. Na nunnak Pathian thawn milaw in um ter aw. Amai thu na lun le thlun tikah, ziangruangah harsatnak le buainak na parah thlen ter a siang ti mi nuam nai teten a lo sim thei sal ding. Bawipa cu zovek a si ti mi in hram thawk aw. Cun, Bawipa cu a ṭha a si ti kha cing ringring fawn aw. Anih cu zahngai thei Pathian le thlangamtu Pathian a si ( 2 Cor. 1:3). Na thinlung a kekkhuai le na vansan canah Bawipa kha na baan ah lo kai ding le lo hruai dingah siannak pe aw. Na ruahsannak a parah ṭhum aw. Bawipa ah si lo in leitlun thil pakhat khat a si lo le minung parah na ruahsannak na thum a silen, na phurrit a zual deuhdeuh ding.

San a ra lai ding mi ah ziang ro si na tefa pawl hnenah roh ta na duh?  A tuhtahnak ruangah Pathian in harsatnak kan parah thlen a siang. Curuangah, rinnak thawn cui harsatnak pawl cu sawnkirsal aw. Na natnak, tuarnak le harsatnak pawl kha a diklomi lungtho le ruahnak thawi sawnkirsalnak in na can a lakin liamter men hlah aw. Nun kan ti mi hi nangmah le keimah ih thuhla hlir a si lo.  Na harsatnak Pathian bawmnak thawi hlawhtling zetih na fehtlang hnu ah midang tampi nangmah vekih harnak a tuartupawl hrangah thazangpetu le bawmtu ah na cang thei a si.

Nun kan ti mi hi zirnak bualrawn vek a si. Hi kan leinun cu a langte sung a si ih, kan kumkhaw hmun sawn cu kan Pa’i hnenah a si.  Kan nun hi ṭhahnemsin, santlai sin kan si theinak dingah nitin rem in kan um. Curuangah, kan nun le lungput hi kumkhaw thilah ṭhum uh si. Atu hi kan hrangah Jesu’i duhdawtnak zun ah kan uar kirsal le a hnenih kan kirsal can a si. Amah theifiang sinsin ding ah a hnen pan uh si. A thu siarnakah kan tha suah sinsin uh si. Mi pakhat khat kan duhdawtlo mi kan rinsan taktak thei lo, cuvek thotho in kan theih lo mi khal kan duhdawt taktak thei fawn lo. Kan nunnakah ziangvek harsatnak, buainak le zatlaaknak kan tawng a sihmanah, a tu hi kan  nun le ruahnak lungtho Bawipa’i duhdan thawi rualte ih kan fehter ding can a si ziangruangahtile a thutak sungah mi zokhal Amah rinsan tu cu an mualpho dah lo ding ti ah Bawipa in a ti ( Rom. 10: 11).  A diklomi lungtho na nunnak ih a um pang a silen Pathian ṭihzahnak le rinnak thawn cui dinhmun cu thlawsuah ah cangter aw.

Pathian in a thu kan zate hrangah malza in sawmsak hram seh.

Peter Tanchi

July ni 12: TUINI THUCAH (76)

July ni 12: TUINI THUCAH(76)

Na par ih Pathian thatnak sawnkir aw.

Ziangahtile,
■ Pathian in kan par ih thatnak a tuahmi zate in a thei thluh.
■Mi phar 10 a damter ih lungawithusimnak thawn Pathian ih thatnak a sawnkirtu pakhat ih parah Pathian a lungawi(Lk 17:17).
■ Kan Par ih Pathian thatnak hi siarcawk ding rual a si lo:
♤ Man lo in nitin zantin in kilkhawi.
♤ Kan tulsam mi tinkim in pe.
♤ Kan natnak lak in in damter theu.
♤ Kan kawhnak aw a thei ih in sawn.
♤ Kan dil thiamlo mi tiang khal kan tulmi in pe theu.
♤ Kan tulmi lei malsom - taksa damnak, ei le inn, hni le puan, umnak inn le lo, rualpi tha, sung le khat in pek hleiah.. kan tul bikmi fapa Jesuh in pe.
♤ Kan derdai le tawntaih caan ah a cahnak in hmuh ter.
♤ Kan thanau caan ah thazang thar in pe in rinsan tlak Pathian a si zia in theihter theu.
♤ Misual le mi thalo lak ihsin kan nunnak a runsuak theu.
♤ Kan beidon le thanau caan ah thazang thar in pe ringring.
♤ Kan mah in bawm dingah kan sung ah in cencilhtu Pathian a si.

Curuangah,
》Lei malsom phunkim na don mi le na comi pawl hi vanthat thilthu (Lucky) ih na neih le hmuh mi men an si lo ..duhdawttu Pathian ih thatnak na par ih thleng mi sawn an si.
》A lo ngaidam thei zia, na tlun ih a thinsau zia, a lo ngaihsak zia le khaisannak pawl tla ruat in Pathian thatnak hi lehrul tengteng aw.
》Saam cangantu bangin:
☆ Hla in na thangthat lo ding maw?
☆ A hrang ih nun hlannak thawn na sawn lo ding maw?
☆ A thatnak aupinak le lampinak thawn na sawn lo ding maw?
☆ Peknak nun le thlacam nun thawn na sawnkir lo ding maw?

Pathian in na par ih a thatnak hi ziangti zawng tal in si maw na sawnkir sal ding a lo beisei.

" Ka parih a thatnak ruangah hin Bawipa cu ziangso ka pek ve ding"(Saam 116:12)

Pathian in lo thlawsuah hramseh.

RIANTU ṬHA

Hitiih ka ti tikah milai lungkimnak hawl rero ka bang maw? Ka tummi cu milai ih lungkimpinak a si lo; Pathian ih lungkimpinak a si sawn. Milai ih thangṭhatnak ka hawl maw? Mi hmaiih hminthatnak ka hawl a si ahcun Khrih ih hnaṭuantu ka si lo ding” ( Gal 1:10)

Thuhmaihruai

Tulai fang ka nunnak ih tharzet mi thu tuizing ah lo ruah ka duh. Keimah ten ka hnaṭuannakah, ka khawlak lennakah, inn ih ka um le rawngbawlnak ih ka sukso tikah ring pi’n cui thu cu ka nunnak ah a lang ṭheu. Cuih thu cu hihi a si, ka leinunnak a cemtik ah lole in runtu Khrih hmatawn ih ka tawn tikah, “ riantu ṭha le rinum” ti ah Khrih in in lawm ve pei maw? timi hi a si. Leitlun milai kan damsung ah upatnak, mithmaiṭha ngah, sunlawihnak le mi ih lawm mi si hi a nuam in a manhla, a sunglawi tukmi a si. Asinan, cupawl hmuahhmuh cu kan ngah rak si bangta hmansehla, in thlahtu kan Bawipai’ mithmai ṭha kan ngah lole amah ih hnen ihsin a kut kan kaih tikah “ riantu ṭha le rinum” timi lawmnak aanka nem kan dawng lo a si ah cun a pawi zet ding. Curuangah, tuiṭum ah Paul ih cakuat ihsin “ Riantu ṭha” Pathian sunlawihtu le milai tungdingtu kan si thei nak ding ih theih le nunpi ṭulmi pawl kan zohtlang ding.

1). Thuthangṭha a ṭantu (1:6-)

Riantu ṭha pawl ih nunnak ih hmuh thei ih a lang ringring mi cu Pathian ṭongkam (Bible)ngainat le cumi ṭan ih runnak thuthangṭha kilhim hi a si. Hi tawk ih kan Bible cang ah Paul in thuthangṭha ziangtluk a ṭan timi kan hmu thei.  Thuthangṭha a si lo mi rundamnak hrangah vunzimtan le milai tuahṭuannak bet a ṭul timi pawl zirhnak zum ih Galati mi pawl ziangmaw zat thuthangṭha ziktluak- rinnak ruangih zaangfah ih rundam timi ihsin an pial ruangah Paul in a kawk ih an parih a mangbangzia thu a rel. Cumi ah Paul in  Khrih, Pathian fapa cu “misual kan aiah a thi, thlan ah phum in a um ih thihnak neh in a thosal”( I Kor. 15:4) timi siarlo thuthangṭha dang a um lo ti khal in an mah a sim. Cumi ah mi zokhal cui thuthangṭha a silo mi keng ta pohpoh cu zirhsualnak kengtu an si ruangah camsiat in um hai seh ti rori tiang in a ṭong. Hi tawkah Paul, Khrih riantu ṭha cun thuthangṭha ralṭha zetin a ṭan in a phuang. Tuini khalah Pathian thu a sinak vekin ralṭha zetin kan sim ngam le Bible zirhdan thlun rori in kan zirh ding hi a thupi zet. Mai phur zawng Bible bungcang duhduh ih kuai her mai loin Pathian thu in ziangtin in sim?, ziangruangah hi tin a ti?, ziang dinhmun ih an um laifang ah a zirh? timi le ziangtin kan nih hrangah teh in sim a si pei? timi thungai suah ih zirzawinak le timlamnak thawn kan phuan a ṭul. Pathian thunung ṭan ih duhnak nasa zet neih le cu thuthangṭha kilhimnak ih hmaingainak in riantu ṭha pawl nun hi a luah ringring. Asilen, tuini ah Pathian fahniang nang le kei teh ‘ thuthangṭha ṭan le ngainatnak’ hi kan nunah hmuh ding a um ve maw? Pathian thu a ping peng ih mi in an phuan tikah ziangtluk in kan thin a na ve?

2). Pathian mithmai lawnglawng a zohtu (1:10)

Pathian rianṭuannak (ministry) le taksa dan ih pumcawmnak (business) hin danglamnak an nei. Pursum leilawnnak thil thu ah cun mi in an company thu lole hna neihmi thuhla a sim le rel tikah mipi ih lungawinak ding le mipi thinlung laak ih mipi neh ta rori kha an tum. Tong dang in ka rel a silen mipi lungawiter kha an tumtah hmaisa bik a si. Asinan, Pathian rianṭuannak ah cun mipi lungawiter kha a pakhatnak ih thupibiik mi a si lo. A thupi bik mi cu a rian ṭuan ding ih in thlahtu Bawipai’ lungawinak le mithmai ṭha ngah ding hi a si. Hi kan Bible catlang tarlan mi ah Paul in Pathian rian a ṭuannak ih a lungput a tarlang. Cumi cu milai lungkimnak a hawl lo thu siseh, milai thangṭhatnak le mithmaiṭha ngah ding a hawl riai lo thu a sim. A rianṭuannak le nun zalam tluan ah ding zetin Bawipai’ lungkimpinak le mithmai ṭha sawn a hawl thu a rel.  Milai ih pawrh, upat le lungkimpinak hi a thupi lo ka tinak a si lo, asinan, a thupi sawn mi cu Pathian ih lungkimpinak le mithmai ṭha ngah ding hi a si. Pathian ih mithmai ṭha ngah hnu ah milai ih mithmai tha khal ngah vivo sawn ding kan si. Pathian ih mithmai ṭha hawl hmaisa lo in minung ih lungawizawng, lawmzawng , uarzawng le duhzawng lawng in thu kan sim, kan phuang in aupi a si ah cun Paul ih ṭongkam vek a silen cu “ Khrih ih hnaṭuantu kan si lo ding” (1:10c).

Riantu ṭha pawl cun an renmi Bawipai’ mithmai lawnglawng thupi bik ah an zoh. Milai mithmai lawng zoh le thupi sawn ih retnak in riantu ṭha kan si thei lo. Cu ai ah riantu ṭha si ding cun milai ih lungkimpi mi le duhmi a si lo hmanah, diklonak hmun ah diknak a ṭul zia thu kan sim ding ih Pathian thu in in zirhmi kha ding zet le tlangzetin kan sim ding. Cumi ih ruangah huat le sawisel khal kan co a si thei. Asinan, riantu ṭha si ding cu cupawl cu Khrih ruangah kan tuar  ngam le pahtlang ngam a ṭul. Asilen, tuini ah Pathian riantu le zumtu pawl teh nitin ke kan karnakah zawi mithmai si thupiibik ah kan ret? Pathian mithmai zoh le a lungawinak ding hawl in kan liangpar ih a ṭhumaw mi ṭuanvo hi kan ṭuan cio maw? Maw milai ih mithmai ṭha ngah le lawm duh men fangah kan ṭuanvo kan ṭuan? Thu kan sim le zirh, ngan le aupi mi teh Pathian ih lungtawng zawng in maw milai ih lungtawng zawng in ha kan aupi tam deuh? Pathian riahsiatter maw milai riahsiatter kan phang deuh?

3). Kawhnak a cotu (1:11-24)

Riantu hlawhtling si thei ding cun Pathian ih kawhnak fiangten a cotu kan si hrimhrim a ṭul. Cuih kawhhnak kan co dan lawngte a bangaw thluh kherlo men ding. Paul cun a nunnakah Pathian in a thuthangṭha phuang ih tirhthlah si dingah fiangten a ko ti a thei (1:1). Amai’ ṭongkam vekin, “ A thuthangṭha Zentail mi hnenih phuang dingah , a Fapa ka hnen ih a run langter tikah milai zohman thurawn dingah ka pan lo” (1:16) ti rori in a sim. Cuih, Bawipai’ kawhnak fiangten a theih tikah, harsatnak, hniksaknak, dodalnak, relsiatnak le thlemnak pawl lak khal ah hnget zetin a ding thei. A par ih thilthleng mi ziangvek khal Pathian rinsannak thawn a pahtlang ih cutin a umnak kip ah Bawipai’ hmin a sunglawiter. Amah an hmuh hlan, a hmin le cangvaihnak an theih hrimhrim ihsin Judea ram ih Khristian pawl tla cun thazang an rak ngah cia tuk ih hitin “ In rak hrem rerotu in a tu- ah cun siatsuah a rak tummi kan zumnak thuhla cu a phuang ciamco a si” (1:23) ti ah Paul ih nunnak ihsin Pathian an thangṭhat.

Tuini zumtu pumpaak kan nunnak hrang khalah a thupizet mi cu ziangti dingah ha Bawipa in in kawh timi theihfeng hi a si. Pathian in in khawhnak dinhmun ah kan um in, tuah ding ih in fialmi diktak kan ṭuan a si ah cun ṭihphan ding zianghman a um lo. Tumtah vekin thil cang lo hmansehla, Bawipa kan lamah ziangtik caan khalah a ṭan ruangah sunglawi zet ih ngamtu le nehtu kan si ringring ding. Asinan, Pathian ih in kawhnak hmun silo, kanmai phurnak le duhnak men ruangah a fiallomi rian kan ṭuan ah cun hlawhtlin ding zat kan hlawhtling lo ding ziangahtile in fialtu ih in fialmi silo kan ṭuan ruangah a si. Tuisan ih kan nih zumtu zate in mah le mah kan zohfengawk ding ih ṭulmi cu Bawipai’ in fialmi hna le rian ka ṭuan ngah maw? lole Bawipai’ in ret nak hmun ah ka um in ka ṭuan maw ti hi a si. Pathian ih kawhnak fiangtei’ a cotu pawl in ram an la ih Pathian sunlawinak an phursuak ṭheu.

Thukharnak

Riantu ṭha si ding hi mikip ih kan dawi ding le kan Bawipa khal in in duhsakmi a si. Cumi hrangah hi thu thum:1) Thuthangṭha ngainat ih ṭan, 2). Pathian lungawinak le mithmai lawnglawng zoh le 3). Pathian ih kawhnak fiangtei theih pawl hi loh theih lo ih thupi mi kan nunnak ih um ding le neih dingmi an si.  Thuthangṭha kan ngainatnak, duhnak le kilhim nakin riantu ṭha kan sinak mi in an hmu thei. Cun, Pathian mithmai thupi bik ih kan ret tikah ṭih ding zianghman kan nei lo. Pathian thawi kan karlak a fel hmaisa asilen midang thawi kan pehzawmawknak khal cumi cun a  danglam ter in a uk ding. Pathian thawi pehzawmawknak ṭha a neitu cun midang thawi pehzawmawknak tha khal a nei thei. Culawng khal siloin cui Jesui’ nun kan nun ih luangliam mi cu midang hrangah damnak, thlawsuah le caktertu a si ringring. Curuangah, Pathian riantu zumtu zate in kan nitin nunnakah kan thil tuahmi a fate in tumbik tiangah Pathian lungtawng si ding le Pathian sunlawinak lawng kan ruat ringring ding a si.  Cuti kan nun tikah kan thusim le phuan cu Pathian lamah cohlantlaak a si rualrual in kan milai pi hrang khalah nun caktertu vitamin ah a cang ding. Curuangah, ziangtluk thiam in thu ka sim, kan tuah tam, Bawipa kan rian rei timi hnakin kan tuah mi parah le kan tuahmi sun ah Bawipa a lungawi ding hi a thupii sawn. Anetabik ah cun, Pathian riantu hlawhtling si ding cun a kawhnak fiangfaitei’ a theitu kan si tengteng a ṭul. Cuih theihnak cun ralṭhatnak, ruahsannak le lawman a kengtel in ziangvek harsatnak lak khalah Bawipai’ rinumnak in tepter hlei ah Bawipa’n in thei timi in harsatnak tampi pahtlang thei ding ah in cakter.  

Siartu zaten Pathian in ‘Riantu ṭha’ si cio ding ah lo thlawsuah hram seh.