MINUNG NUNNAK IH THUPI HMAISABIK

                              

Thuhmaihruai

Hitin thu suhnak  , “Minung nunnak ih thupi hmaisabik hi ziang a si pei?” tin lo sut sehla ziangtin na sang ding? Khristian ciocio khal kan sannak a bang aw lo zet tla a si thei.  Mi hrekkhat hrangah cun nunnak ih thupi bik cu harhdamnak, fimthiamnak, lennnak, upatnak , sunlawinak, duhdawtnak lole sansaunak   tivek in a phunphun , mah thawi pehparaw mi kan nei cio men ding. Cun, biaknak dang neitu pawl kan sut a silen anmah biaknak thawi pehpar aw ih thupi an timi a phunphun in an sang tla a si thei. Minung hin kan nunnak ah thupi le pawimawh ti mi tampi kan nei ko. Asinan, cupawl hmuahhmuah thupi kan timi hnak ih thupi bik miangmo cu mi pakhat nui’ pumsung ihsin a rung suahthlak leveten a hrang ih thupi bik cu  “ hrinsal” a si ding hi a si. A pianthar ding hnakih thupi hmaisa zianghman a um lo.

 Ziangruangah pianthar lole hrinsal cu a tul?

1)      Mi hmuahhmuah misual kan si ruangah (Rom. 3:23; 5”12).

Adam ih cithlah sinak ( Aci) in misual kan si ruangah milai zovek khalin kanmah ih felnak le thatnak in Pai’ hnen kan thleng thei lo. Paul in hitin, “ Sualnak cu mi pakhat ruangah leilungah a ra ih cuih a sualnak cun thihnak a thlenpi. Curuangah thihnak cu mi hmuahhmuah hnen ah a thleng . Ziangahtile zozo khal an sual theh” (Rom 5:12) a ti. Adam sual ih a tluk lai caan ah khan kannih pawl hi piang hrih lo hman ning la Adam ih ci thlah sawng vivo minung kan si ruangah sinak in misual kan si. Cuih sual cithlah kan si ruangah zohman ih zirh le sim tullo in mi huat, thuphan per, rukruk, hrokhrawl le sualnak tuah kan thiam. Leitlun minung zovek khal hih cithlah sualnak ihsin a luat kan um lo. Kan duh ah maw duhlo ah maw Adam ih cithlah kan si ruangah Pathian ih sunlawinak kan co ban nawn lo (Rom 3:23). Cuih sinak sual cu leitlun mi hmuahhmuah in bangran in kan co thluh ih hih sinak sual kan mah ah a um thluh ruangah tak hin si mi hmuahhmuah misual kan si nak san. Thil suah kan va tuah ruang ah misual kan si cawp mai siloin kan sinak hrimhrim in misual kan rak si zo ruangah sualnak kan rawn tuah sawn a si. Sualnak kan rawn tuah rero mi hi cu kanmah ih um sinak sual a rawng langsuak mi kha a si. Sual rah ti khal in kan ti thei ding. Curuangah, sinak le tuahnak in misual kan si. Taksa dan ih mi tha bik siseh, misual bik khal in hih sinak sual ih ruangah hin a piangthar lo asilen Pathian uknak sung a thleng thei lo.

2).        Mai tuah thatnak in kan rundam awk thei lo ruangah ( Rom. 3:10-18; Ti 3:5)

Minung hi kan bangaw lo zet. Mi hrekkhat cu pianphung hrimhrim ah mi tha tampi an um. Mi khal to dah lo, mi siatnak khal rel dah lem lo, mah te that ih tha tampi an um. Cun, mi hrekkhat asilen tawrhtha lo ih sual le sekha, mi siatnak hmu thei emem le mi hmuahhmuah hmusual thluh tivek tla kan um. Cun, mi zuva hrekkhat phei cu ni khat ah vawi khat tal mi sualta lo lole mi to ta lo cun it thei lo tivek tla kan um.  Taksa dan ah ziangtluk ih mitha le mifel kan si khal len kan felnak le thatnak cu kan minung pi pehzawmnak hrang lawngah a tha. Van thlennak le Pathian cohlan tlak thatnak a tling lo. Bible sungah Farasi, mi fel ngaingai, sakhaw mi tha Nikodemas ih thuhla kan zoh tikah  Jesuh in “ Hrinsal na si tengteng a tul?” ( Jn. 3:7) ti ah a ti. Minung hmuhnak ah mifel, Judah pawl hruaitu le mi ih upat, tihzahmi a sinan Pathian uknak thleng dingah a pianthar tengteng a tul. A milai thatnak in a ngah lo. Cuvekin, Minung hmuhnak ah mifel zet le mi tha zet kan si khallen kan pianthar lo ah cun Pai hnen kan thleng thei lo. Minung tahnak ih mifel hman a thatnak in Pathian hnen  a thlen thei lo ding ah cun taksa dan ih misual, rukru, mi hrokrawl, tisa nawmnak cen ih tlangleng le sualkhur sungih a tang mi pawl phei cun ziangtluk piantharnak hi kan tul sinsin ding?

Ziangtin kan piangthar thei ding?

1). Nun tihalnak le sualsirnak thawn amah kan pannakin (John 3:1-3)

Mi tampi kan pianthar theilonak san cu tihalnak lole pianthar duhnak taktak kan nei lo. Pathian thu hi a dan phung men in kan ngai ih kan nunnak ah kan la lut lo. Judah hruaitu lakih pakhat, Farasi mifel zet Nikodemas cu taksa dan in felzet, pianthar tul ih ruahlomi  sihmansehla, a nunnakah tihalnak thup a rak nei. Hruaitu pakhat siin thuhla a suhduh mi kha a kuthnuai ih mi pakhat khat khal hei thlah in a sut thei ko nan, amah rori in Jesuh hmuh le tawn a duh ruangah thinlung sangka ong in a pan. Mi ih tihzah le upat mi saya a si ruangah anih ih hrangah Jesuh beiseinak thawi va pan timi cu a rualpi Farasipawl le amah theitu pawl in an hmuh le an theih ah cun an nautat zet tla a si thei. Curuangah tla a si ko ding an theih a phan ruangah a thupten zan ah Jesuh a va pannak. Asinan, Jesuh in a rak hmuhsuam lo lawlaw. A nunnak ih a tulmi a theih ruangah minung nunnak ih thupibik “ hrinsal” a tulnak thu a zirh.  Jesuh in a rungtum san le rundamnak lamzin umsun a sizia a sim ih cutin nun danglamnak thawn a tlung ih Khrih tan zettu ih a can hleiah. (Lk. 17:21) a thih tik khalah a phumtu lakah a telve (John 7:51-52).

Tuihni ah minung nunnak ih thupibik mi cu “ Hrinsal” kan si ding hi a si ih. Voikhat hrin (tidai ih hrin) lawng hi a tawk hrimhrim lo, Hrinsalnak “ thlarau ih piantharnak” kan neih tengteng a tul. Cumi ah Nikodemas vekin tihalnak le thinlung sangka ong in Jesuh kan pan a si ah cun zovek sakhaw mitha kan si ah siseh, taksa dan ih sualpittawp , mi hmuahhmuah ih huatmi le hnawn mi kan si hman ah Jesui’ zangfahnak kan co ding a si.

2). Thuthangtha kan zumnakin(John 3:16)

Sinak ihsin misual, pathian cohlan tlak thatnak tuah thei lo, sualsal ih tang sizo hman nungla Pathian cun ramri nei lo in fapa Jesuh Khrih peknak thawn in dawi thlun ih cutin Jesuh cun rundam kan si theinak ding ih thil tulmi zaten, pakhat khal hrelhloin Kross ah a thihnak le thawhsalnak in in tuahsak. Amen! Cuih, rundamnak thuthangtha cu kan theih tikah kan rhangah zumnak ih Jesuh Khrih cu cohlang le ka hrang ah ti ih la lut ding kan si. Curuangah Jesuh in Nikodemas hnenah misual hrang ih a thihnak ding le zumnak ih cohlan dang ding thu hitin a sim,“  Moses in nelrawn ah fung parih dar rul a thlai bangtuk in Milai Fapa khal thlai a si ve ding; cuti cun amah a zumtu hmuahhmuah cu kumkhaw nunnak an ngah ding. Pathian in leilung hi a duhdawt zet ruangah a Fapa neihsun a pek ih amah a zumtu hmuahhmuah cu thi loin kumkhua nunnak an co ding” (John. 3:14-15) ti ah a ti.  Tuihni ah Pathian hnen kan thlen theinak dingah Pa Pathian in Jesuh in pe ih amah Jesuh rori in hitin amah kan zumnak lawng rori in Pai hnen kan then thei dan in sim, “ Keimah cu lamzin le thutak le nunnak ka si. Keimah hnen in siarlo zohman ka Pa hnenah an thleng theilo” (John. 14:6) a ti. Kanmah lam ih tuah le tifel tulmi hmuahhmuah cu duhdawtnak thawn Jesu’n a zate malekin kan aiawh in in tuahfelsak thluh zo ruangah nang le kei cun zianghman tuahbet le tibet ding kan nei nawn lo . Amah cu kan Bawipa le in rundamtu ih zum ding lawng hi a si.

Duhdawtmi unau, na nunnak thaten na zohfiang ding ka lo sawm duh? Thihnak kutdai in zankhat thilthu ah lo kai ngah pang siseh la khawitawk si na fehnak ding na theifiang maw? Na fiang hrih lo pang asilen atu rori ah Jesuh cu na Bawipa le rundamtu ah rak zum ve aw. Anih cun na ai ah a tuar , a nunnak a liam ih rundamnak famkim a lo tuahsak zo.  Amah cu zumnak in na nunnak  taktak ah cohlang mai aw! Na nunnak lo uktu le lo neitu ding ah sawm aw. “ …Amah cohlangtu hmuahhmuah cu Pathian fate ih can theinak a pe hai. Cupawl cu amai hmin zumtupawl an si. Annih cu thisen ih hrin an si lo, tisa duhnak ih hrin khal an si lo, mipa duhnak ih hrin khal an si lo, Pathian ih hrin mi an si sawn” (John 1:12-13)

Pathian in lo thlawsuah hramseh!

Henry vl Hmangaih