Kawlram khualtlawnnak le Hmuhtawnmi-III

Chin Mino le Kan Lungput

(1)          Thungai thlakih thil ti paih an vang

Tuiṭum ih mino tete ka kawmmi le ka hmuh mi pawl ih thuhla zingzawi le theih tikah ziangmaw zat kan chin mino pawl an ṭhang, an mah le tawkten hma an sawn ti ih ka lungawi rualrual in , pakhat te ka riah in ti setu cu thungai thlak suah ih mai zirnak (ca ) lole hnaṭuan mi thiambel (expert) ding ih zir paih le pumpe aw kan mal deuh tin ka hmu. Tuisan kan mino pawl cu khat lamah kan ram cozoh ruangah kan ti ding maw lole kan santlaih lo hrimhrim ruangah kan ti ding ha hmailam can saupi ruat ih zirnak ih an nunnak khawltu ( invest) an mal deuh a bang. Thil an vawn zir khal len ti luanglang men ih zir le khawsa an tam in ka thei. Tuihnu kum 5  ah cuvek ka thleng ding, kum 10 ah cun cui dinhmun ah ka um ding ti ih mi an ih thah can ih meng kerki, mi huauhuau lawm ih an suahvah celcel lakih mai khan sungte ih mi aa bangih he le chet ti ih timlam aw kan mal a bang. Hmailam thlir lo in a tu naite lawng kan zoh tam a bang. Hiti zinin kan mino kan feh vivo a silen cu kan Chin miphun hmailam hruaitu ding pawl rinsan tlak kan mal vivo ding ti ah ka riah a se thup zet. Nu le pa pawl in kan fale kha fim zirnak ah kan ret le kai ter men si lo, an hmailam nun ah mahte ke rori ih dingsuak thei an si ding tiangah duhdawtnak thawi kan zirh le hruai rori a ṭul tuk tin ka ruat. Miphun duhdawt kan ti rero khal hi thiamnak tel lo cun ziang hman tuahsuah a theih cuang lo. Tlunlam ah hruaitu, officers le mithiam kan tam len cumi cu si kan Chin miphun dinsuahnak ih a hrampi cu. Ṭongdang in kan rel asilen ram duhdawtnak le zirnak hi ṭhenhran a theih lo.

(2)          Music video le hla lamah kan ṭhangso cetco

 Kum 3 a hawng herliam hnu cun kum note hmang ti awk laiah kan rak u a si ding.. ka music Video timlam rero lai ih nauhak tete ih ka ruah pawl tla ka hlasak pi thei le fala, le tlangval in an rak um thluh thlang aw!  Tuiṭum CCYI a vawikhawtnak khawmpi (Conference) kan neihnakah Chin mino singers pawl thawn hla kan sak tlang ih an thiam in kawm an nuam zet. Ka hmuh dah lo le theih dah lo mino hlasak thiam thar, duhnung, pumpe aw le zirh theih ih um ziang maw zat a nu  a pa in ka vawng hmuh tikah ka lungawi zet. Music lam lawng siloin vocal lam khalah nasa ngaingai in kan ṭan hrih a ṭul. Kan musician pawl cu ziangmaw cin ah an ṭha zet tin ka ruat, nan kan singers pawl keimah khal telin kan zuam deuh a ṭul lai in ka thei. Nan a liamcia kum pawl ruah cun nasa ngaingai in kan ṭhang ih ka lungawi zet. Lamlak ih len le tawihvah tik ah kan chin thangṭhatnak hlamawi le lengzem suah mi ngai ding thawm vang ka thei phahphah ih ka thinlung thup ten ka uar aw ka lungawi zet.

(3)          Zirnak le nun dan dik ah kan zuam bet a ṭul

 A tlun ah ka rel zo nan malte rawn bet ka duhsal. Sim zo vekin tuini ih kan mino pawl hi a rei hlanih kan miphun in hruaitu ding an si tikah tuisun ih kan mino pawl nundan le dinhmun ihsin kan miphun hmailam umdan ding ziangmaw zat kan hmu cia thei. Sim zo vekin zirnak ah thu ngai thlak a suah ih mah te pumcawkawmawknak le company tiang dinsuak thei ding ih zir aw rero mino kan vang deuh maw aw ka ti. Mah le community ih a zaran hrawng kan si ah cun a pawi lo ti hrawng vel ih duhtawk khal kan um hnuaihni in ka hmu. Hi zawn ah nu le pa pawl in kan fa le kha tu hnakin zirnak uar ter le a dik mi fimnakah ah nasa takin kan hruai awk bet a ṭul.  Cun, lehlamah riatsiatza a si mi pakhat cu kan mino pawl hi u le nau ram dang USA, Denmark, Canada, Australia, Japan, Korea, Norway, Switzerland, Singapore, Malaysia, India le a dangpawl thleng ziangmaw zat kan neih tikah cupawl in harsat zetih an ṭuanmi mah le innsang cio ah an rawn kuat nan, culakah mino tampi cutlukih duhsaknak le duhdawtnak thei thiam lo ih zu le sa a cenna, nawmsip bawlnak vekih thinlung hmunhma nei lo ih vak luala kan tam tuk a bang. Cun, hngalnak lungput sual in kan mino tampi in kulh in ka hmu. Sumpai u le nau in an rawn kuat tikah, sumpai khal malte cu an nei cutikah, na sumpai in ka nung lo pi, ka sumpai a si ih, ka neih mi hmannakah ka thu a si ual tin, ai ih upa ṭihzahnak le upatnak pawl tla kan mino tampi cun an thlauthla. Dr. ThangHup ih kan Chin nundan tha le kan mino pawl ti ih a sim mi tla ka mangsuak thla thluh. Thinlung pitling le ruahnak dik ih hruai awk kan ṭul tuk in ka hmu. Cutiasilolen, kan thlawsuah dawn mi kha Pathian sunlawinak si lo in a mah dodalnak ah sawn kan hmang ding ti ka phang.

(4)          Hnaṭuan tlang kan thiam a ṭul

Kan khua le tlang tete a dan cio vekin Chin state khat ah um in unau si hman nungna, mah le kawhhran  tidan phung le uarzawng kan neih cio tikah, kan Chin miphun huap ih hnaṭuannak lam khalah thinlung kau kan neih a thupi zet in ka hmu. Tahthimnak rel ding a tamnan, hman lo in a ṭha sawn ke.  Kawhhran pakhat le pakhat, khaw khat le khaw  khat kan chin miphun damnak le ṭhansohnak hrangah lungrualnak ban kan phun tlang thei hi a thupi tuk. Ahleicein, mino pawl hrimhrim tla hi cu extreme tuk ih mai tidan, duhdan le pawmdan fehpi lo ih kan miphun pumhuap ṭhansohnak ding ruatih zalen zet le lungfual takih kawmawk thiam, ṭuantlang thiam a  thupi tuk tin ka ruat. Hi zawn khalah kan Chin mino pawl tu hnakin ṭan kan suah sinsin a ṭul. A tui kan san cu kan pupa san thawn a dang aw thlang. Annih san ah cun mifim, mithiam lole milian an um cun mipi in kan thlun durdo , asinan atui kan nih san ah cun ziangvekin mi fim in, thiam in neinung khal sela, midang zawnruahnak le midang thawi ṭuantlang a thiam lolen tuihlan vekin mi in an thlun nawn lo. Simduh mi cu tui kan san cu ṭuantlang can( team-work can) a si. Kan ti khawm kei uh.. rawn thawh ve law.. kei ka thawh ve ke.. kan ti tlang ding ti san a si. Cumi ah kan mino pawl kan harhsuah tam poh len kan ṭhan a cak ding tin ka hmu.

  Awle, ka rel tam zet thlang in ka thei. Sim le rel ding a tamzet lai ding nan, tuiṭum hrangah cun ka duhdawk hrih mai ke. Siartu zate hrangah Pathian in mal lo sawm hram seh.