Chin Star-Salai Ṭuan Ling Thang Ka Uarhleicenak san Pawl

Kan Chin mi hlaphuah le hlasak thiam uarmi tampi ka nei. Anzaten, tuiṭum ah cun ka rawn tarlang man lo ding. Nan, cui ka uar mipawl lakih mi pakhat Salai Ṭuan Ling Thang ka uarhleicenak san malte ka rawn tarlang ding.

(1).  Chin mi laiih zuknung ( VCD) tuah hmaisabiktu a si. Salai Ṭuan Ling Thang ih hla hi Mizoram Khawte Khuangleng ih ka um lai ah ka thei thawk. Cuisin, thiam le thiam lo in ka rak sak ve ṭheu.  Kan irawm suak hla te ti ah ka rak ngaisang zet. Cuihnu kum tawk fangah a hla lawng si lo in a Movie thawn, zuknung a sak mi ka hmusal. A zuknung zaih mi pawl khi ka zoh ih ziangtluk in sumpai, tikcu, thanihlawh a hmang ding ka ruat cawk lo. Uluk zettin a hnuaiih link pawl hi rak zoh hman… na zohfiang ngun poh len ziangtluk in a rakzuam ti mi na hmufiang ding. Kan Chin mi lakih zuknung a zaih hmaisabik tu men lawng si lo in kan Chin tlang ih kan uarmi pawl- Biakbairawk, Thangkawng, Tikhingring, Thereng,  Vaithangkamnak, Thlaiciahva, Tlang le mual, Rihli,  Ramtawih, Lovah le lo nawh, Ngate thliar, Vainim, Fanghma, Puantah,  Bawhlung sit le beng, Vate pel, Talhkuang, Vainim le buh den, Sawkhleipar, Nauban, Vapual, chin ram khawte le tlangmual le a dang tampi simcawk lo, mawi emem le lungsung ih camko a zaih thei hi upatnak ka pe law law. Chin thangthatnak hla sak a ngainatu le a duhzettu Pakhat dinhmun in hivek kan Chin nunphung, tlang le ram kumkhua ih kan hmuh le cuan theih ding ih thi le thazang rak suahhmaisatu Salai Ṭuan Ling Thang kan nei hi upatnak le sunlawinak co tlak a si ti ah ka hmu. A raktuah lai zoh in sumpai dinhmun ah harsatnak nasa tak a pahtlangin kan miphun hrangah ka miat khal len ka sun khal len tin ralṭha zetin risk a la ngam hi ka uarhleicenak a si. Cui a tumruhnak zarah kan Chin miphun hmuahhmuah lakih Zuknung tuah hmaisabiktu sinak record a khum reng a si.

(2) Chin Love Song thehlar biktu lakih Pakhat a si ve. Miphun pakhat cun gospel lawng kan neih a tawk lo. Duhdawtnak hla, ram hla, Pathian hla, hla lenglawng, lengzem, le a phunphun kan neih a ṭul. Kan chin hla ngai ding ṭhiṭha kan neih lo le miphun dang hla- love song in kan Chin(Falam) mi pawl in nuai rero karlakah, belhcian dawl emem Love song khui a rawn suah cu kan Chin leng le val rualpawl ih lungthin ah hitluk in kan ṭong, calai le hla te a rak mawi in a thlum thei maw si ti suhlo thusuhnak anmah a a um cio. Cuihnu ah mino tampi in a dung an rawn thlun ih cutin tuini tiangah Chin (Falam) hla thi lo in a karh pung vivo . Ziang e ṭong a hmang thei ta poh cun Salai Ṭuan Liang Thang an theih thluh ka zum.  Anmah le kum khukhri lakih lar lawng hi milar ti ding an thling lo, asinan Salai Ṭuan Liang Thang hi Chin Idol pakhat a si in ka thei, ziangah tilen Pitar le Putar, nauhak a ciap a lap tiangin a hmin thei lo an um lo. Nasa ngaingai ih kan chin mino pawl kan ṭong, nunphung, calai le sinak zahpi lo ding ih lam in hmuhtu pakhat a si. Ṭhimnakah, a hlathu sungih “ Laiṭong thiam lo ningzahnak” ti pawl.

(3). Chin Ram le Khua a duhdawt, a ngaina zettu pakhat a si in ka hmu.  Bible in “thinlung ih um mi cu ka in a simsuak” a ti ih cuvekin Salai Ṭuan Ling Thang khal hin a thinlung ih kan Chin ram a seherhnak le a duhnak cu hla in a saksuak tin ka ruat. Kan Chin ram mawinak tete le hmun hmingthang pawl tla a hla thu ah telh ta hratin kan mipi pawl miphun duhdawtnak thianghlim sungah lut ding in thuthangṭha simtu pawl vekin miphun duhdawtnak thuthangṭha cu hla in a sak suak. Cumi ihzarah, a rualpi, a kekarpi, a cangvaihpi pawl thawi an ṭuannak cu tuini mi no tampi in kan rawn thlun ih hla lamah tla nasa ngaingai in kan ṭhang.

(4)  Thungaithlak ih hna ṭuanmi a si in ka thei. Ziangruagah cutin ka ti thei? A movie thuthawi pehpar aw ih a sungih zuknung a retmi pawl khi ka zoh rero tikah, thlakhat le ni malte sungih thiltuah mi a si lo ti a fiang. Hi a zuknung le a hnaṭuan ṭheh suak dingah hin tikcu nasa ngaingai in a la ti a fiang. Vawi tam Chin khua le tlang ah tlung in, lamzin sia le har lakah Video camera thawn a tak rori in Chin ram Yangon ihsin a hawng tlun cilh ṭheu.  Cuti a pumpekawknak zarah Chin ram mawinak le Chin ram ih thil um pawl tla kimcang bikin a zuknung pawl ah kan hmu thei.  Ṭhimnakah, “ Lairam ten a dam lai maw?” ti mi sungih theihmu tla khi kumkhat ah vawikhat lawng theirah mi a si ih a rak telh ngah cu teh! Chin tlang le mual ih a takih rak tlang leng tu, tui hmun dang le tluangdang ih um pawl hrangah cun Salai Ṭuan Ling Thang cu kan Chin ram kan kiangih in phurhsaktu tluk ah ka ruat. Youtube vawn awng aw la, na umnak khua le ram ihsin kan Chin ram te cuan in na lunglennak le ngainak na hnem aw thei.

(5).  Aw danglam hleice –Khuanu’i pekmi a nei.  Kan Chinmi mi hmaisa le neta hlasak thiam le hlasak ih mipi hmai a ding kan puang deuhdeuh. A lungawi um in Pathian hnenah lungawithu sim rero ding kan si. Cutin, aw mawi taktak le thiam taktak khal an hawng suak vivo. Nan, kei cupawl lakih ka uar zet mi pakhat cu Salai Ṭuan Ling Thang ih aw te hi a si.  Hla a sak dan te khi iang a nei zet.  A aw te khi a hleice ih pekmi, mi vualval aw lan in ziangmaw si te khin a um. Na zum lo le a hla hawn phuan aw la rak sakpi hman aw. A aw vekin na sak thei lo ding! Vawi tampi a hlapawl ka sak ṭheu nan, a hlasakdan a cawn in ka cawng thei lo.  A hlasak ah khin Chin ram zun a telih, ti riahro tei mi fantu a um. Cun, a hla hawn ngaithlak tikah USA ah mi a hruai lo, Singapore, Canada, Australia, Norway, le Switzerland ah mi a hruai lo, leitlun ram nuam dangah mi ahruai lo, kan duhdawtmi kan Chin ram te ah a hlathu le aw in mi a hruai riahro. Hi pawl ruangah hin Salai Ṭuan Ling Thang hi kan Chin Idol , ka uar bikmi pakhat lakih tel mi a si ti ka rel duh.

Upat le uar tlak zet ih ka hmuh ruangah, ka ngaisannak a mai remti pi nak khal la lo in ka rawn ngansuak ve tawp. Midang khal in tampi rel ding nan neih ka zum.. a paih paih in kan titi rawn sunzawm vivo hram uh.