NA PIANTHAR A ṬUL

Piantharnak ti mi ṭongfang hi kan Chin mi le Khristian rampawl ah cun a lar zet ih cumi ah hi ṭongfang thuthawi pehpar aw ih Bible in in zirhdan kan zir tlang hnik  ding.

Thuthangṭha John ngan a sinak san cu, “ …Jesu cu Khrih, Pathian Fapa a si ti nan zum theinak dingah le nan zum tikah a hmin in nunnnak nan neih theinak dingah….. .”(John 20:31)a si ti’n ngankhum  in a um.

Jesu’i sungih kumkhaw nunnak kan ti mi hi ziang a si ding? , “  Farasimi lak ihsin mi pakhat a hmin Nikodemas an ti mi a rak um. Amah cu Jew-pawl lakih hruaitu pakhat a si. Cupa cu zan ah Jesu’i hnenah a ra ih, a hnenah, “ Rabbi, nanmah cu Pathian hnen ihsin a ra mi zirhtu na si ti kan lo thei. Ziangahtile, Pathian in a umpi lo a si ah cun na tuah mi hminsinnakpawl hi zohman in an tuah thei lo ding,’” ti ah a ti.( John 3: 1-2). Nikodemas hi Pharasi mi si in Sanhedrin council ih thuneitu member pakhat lakih ta a si. Amah hi mi thiltithei, hmingthang, hlawhtling le Bible thu thei zet mi a si fawn. Asinan, cutluk ih mi sang a si cing cun mi tangdawr a si khal kan ti thei ding ziangahtilen Jesus kha Rabbi ti a kawh tikah sang zetah a ret ti a lang.  Nikodemas cu vanram kai a duh ih culen Jesu kai a theihdan ding lamzin a sut. Jesu’n hitin, “  Thungaingaiin, thungaingaiin ka lo sim, mi zokhal hrinsal a si lo ah cun Pathian uknak a hmu thei lo ding,”   (John 3:3) tiah a ti.

Jesu  in minung thinlung a thei . “  Asinan , mi hmuahhmuah a theih hai ruangah, Jesu cu an hnenah amah le amah a pe aw lo. Milai sungah ziang a um ti a theih ruangah milai thu cu zohman ih theihter a tul lo.” (John 2: 24-25). Thu a suttu Nikodemas ih thinlung sungah tihalnak a um ti khal a thei. “ Ziangtin mi pakhat cu a upat hnuah hrin a si thei ding? A nui pum sungah a vei hnihnak lut in hrin a si thei ding maw?”(John 3:4)  ti ih Nikodemus ih thusuhnak kha Jesu in, “ Thungaingaiin, thungaingaiin ka lo sim, mi zokhal ti le Thlarau ih hrin a si lo ah cun Pathian uknak sungah a lut thei lo ding”( John 3: 5) tin  a ti.

Ti le Thlarau ih hrinthar lole pianthar kan ti cu ziangti nak a si ding?  John 3: 6 ah cun, “  Ziangkhal taksa ih hrin mi cu taksa a si ih, ziangkhal Thlarau ih hrin mi cu thlarau a si” tin Jesu’n a ti. Asim duhsan cu taksa ih nan piannak lawng kha a tawk lo, vancung ram kai ding ah thlarau ih na pianthar sal a ṭul a tinak a si. “ Hrinsal nan si tengteng ding a si, ka lo ti ruangah na mangbang hlah. Thli cu a duhduhnak ah a hrang. A thawm cu na thei nan, khui tawk insin a ra ih, khuiah a feh ti cu na thei riai lo. Zokhal Thlarau ih hrinnak a cotu cu cuvekin a si,” ( John 3:7-8) ti ah Jesu’n a sim bet. Hi thu Jesu’i a sim rero mi hi Nikodemas in a theihthiam na zum maw?

Kross parih tualthatpa in a thihhlan te ih a thlacam mi kha na mang ko ding ka zum: “  Bawipa, na uknak ih na rat tikah i cing ringring hram aw maw!” ( Luke 23:42) ti ah a ti. Cutikah Jesu in a hennah, “ Thungai thu ka lo sim, tuini ah paradise ah ka hnenah na um ding,”( Luke 23:43) tiah a ti. A cancan ah cun Pathian uknak hi paradise ti in kawh a si ṭheu. Cui Pathian uknak cu atu ah  le hi tawkah a um a ti theih veve.  Pathian in na nunnak ih Siangpahrang a ṭuantik ah a uknak a takin na nunnak in na tep; a lalram cu na thinlung sungah a um. Asinan, kan Bible thotho in ni ni khatkhat ah Pathian ih lalram  a takin kan co lai ding ti khal in in sim. Cui Pathian ih lalram ah cun natnak , ṭahnak, thihnak., riahsiat le lusun a um nawn lo ding. Jesu cu Singapahrang in uktu le kan hrangah nunnak tleu a si kumkhua ding ( Thupuan 21).

Piangthar kan ti mi hi ziang a si ? Ephesi 5: 26 cun hitin, “ Cutin, Kawhhran cu ti thawi khawlh vekin thu hmang in Khrih cun a thianghlimter in a faiter a si” a ti. Hitawk ih “ ti” ti mi hin Pathian thu a sim duh. Curuangah, Pathian thu cun mi a thianfaiter a ti.  Tita 3:5 khal in, “ Dingfelnak hnaṭuan kan rak ṭuan ruangah si lo in a zangfahnak zulh sawn in hrinsalnak hmangih khawlhfai le Thlarau Thianghlim hmang ih titharsalnak cun in rundam a si”  tin in sim bet. Nikodemas cun a piangthar hmang tin a rak ruat aw aw.  A thilṭha tuahmi, ṭuannak le biakin khawmnak pawl cu a rinsan.  Asinan, rinnak thawi Jesu Khrih cohlan ti umzia a theifiang lo lawng si loin a nunnakah Pathian Thlarau umpinak a tep lo.  Hitin Nikodemas cun thu a sut, “ Ziangtin cui thilpawl cu a cang thei ding?”  (John 3:9).   Asannak cu hitawk ah kan hmu, “ A siat thei mi ci hmangin si lo in, kumkhuaih a nung mi le a hmun mi, a siat thei lo mi, Pathian thu hmang in hrinsal mi nan si sawn” (I Pet 1:23).

Mi pakhat khat a piantharnak dawnkham tu hi ziang a si pei ? John bung 3 cun an thinlung put ti ah in sim.  Jesui hnenih feh kan ti mi asilole Jesu cohlang kan ti mi hi tlengdanglamawk duhnak thinlung thawi thubawhcahnak thinlung takih tuah hi a si.  Cutin, Pathian Jesu Khrih cu in Runtu ti na cohlan tikah nangmai nunnakah danglamnak a thleng ṭheu. Ṭongdang in kan sim asilen na nunnak kha thlengdanglamin a um.  Nikodemas ih nunah thlendanglamawknak a um maw? Um tuk pan teh!  A netta ah cun a rawn thei thiam.  Jesu thah  tum ih an phiar laiah a rak run ( John 7:50-51). Jesu a thih tikah, Nikodemas tla in a ruak an phum a bawm ( John 19:39-40).

Ziangtin cuvek thil Pathian Thlarau tile piangthar ti cu na theih thei ding? John 3: 8 cun , “  Thli cu a duhduhnak ah a hrang. A thawm cu na thei nan, khui tawk ihsin a ra ih, khuiah a feh ti cu na thei riai lo. Zokhal Thlarau ih hrinnak a cotu cu cuvekin a si.” ti ah a ti.  Thli cu na mitin na hmu lo nan a hrang, a um ti na thei.  Ziangtin Pathian Thlarau kan ti mi hi a taktak a si ti na thei thei ding?  Ziangtin mipi in Jesu Khrih hi a taktak in a um a si ti an hmu thei ding?  Nangmai nun le nangmah ih thlengdanglamawknak maktak um mi kha zoh aw la na thei fiang thei ding.  Piangthar kan ti mi hi sakhuanak( religion) lole pawl (denomination) a si lo Jesu Khrih thawi pehzawmawknak sawn ( relationship with Jesus) hi a si. Pathian in na nunnak sungih thil pakhat khat danglamnak a rawn thlenmi sawn kha a si.  Jesu’i ke hramah na nunnak na pumpek tikah, Amah thawn pawlkawmawknak le pehzawmawknak na nei. Piangthar timi ih umzia cu Pathian ih Thlarau, Jesu’i nun kha na nunnakin na cohlang ih cutin nangmahah thlengdanglamawknak a thleng ti ai a si. Cuithil cu nangmai minung minunnak ih na tuah theih mi le ka tuah theih mi thil a si lo, kan nunnakah Khrih cangvai dingih siannak kan pek le awn tikah kan hrangah Khrih in a takin Thlarau Thianghlim cangvaihnak thawn a ṭuansuak ṭheu.

Ziangtin Thlarau ah na piangthar thei ding?  Jesu Khrih zoh aw. Kan zaten damlo mi thi zik ih a bese ngaingai mi kan si. Kan thisen sungah sual tur a um ih cumi cun minung kan zaten in fansuak. Damnak ci kan ṭul. Kan Bible in cui sualman cawhkuannak cu thihnak a si tin in sim. Cui sualman thihnak ih kan thihnak ding hmun cu Jesu in na hrangah le ka hrangah a la  ih cutin  Kross parih a thihnak thawng in kan sual leiba zaten in tlaksak.

Bible catlang larbik pakhat lakih a telmi John 3:16 hi Nikodemas, Thlung Hlun ih dan pawl Pathian in a pek mi rak zir neknektu’i  hnenih sim mi a si.  Asi, kan theih dingah Thlung Hlun ih Pathian le Thlun Thar ih Pathian kha pakhat , bang aw mi a si. Kan hrang thi ding ih Jesu pekih kan umnak hi kan nih ih tuah le ti hmaisak si lo in duhdawttu Pa Pathian ih duhdawtnak le peknak hnaṭuan hmaisa ruangah  a si. Hi thu in Nikodemas,  Pathian in miṭha pawl lawng a duhdawt ti a rak zumtu cu mangbang ko in a tuah. Hi thu hmang in Jesu in “ Pathian in leitlun  mi hmuahhmuah a duhdawt” ti mi a simfiang.

Asilen, ziangtin nangteh cui Pathian ih duhdawtnak cu na let ding ? “ Zokhal Amah a zumtu cu thi lo in kumkhaw nunnak an nei ding” ( John 3:16).  Pathian in na ṭulmi tinkim a thei. Na zawn a lo ruat. Na pianthar ih Amah thawi nan pehzawm awk khal a duh.  Jesu cu nunnak a si. Piantharnak a takih co le teh na duh asilen , Pathian ih ruahmannak Jesu na cohlan a ṭul. Culocu lamzin dang a um lo, “  Keimah hi lamzin, thutak le nunnak cu ka si. Keimah ihsi lo cun zohman Pai hnenah an thleng lo” ( John 14:6) ti ah Jesu’n a ti.  Cumi cu nangmai duhthlannak a si. Pathian in thinnau le mangbang in a lo tan dah hrimhrim lo ding.  Tuini ah thinsau ten amah zum ih kumkhaw nunnak nan neih theinak dingah a lo hngak lai!  Pathian in lo thlawsuah hram seh.