NUN
THARTHAWHNAK
Rom 12:1-2; I Pet. 1:14-15; Thuf. 4:23
Zumtu nun kan ti rero mi hi zumnak ih nun
a si ih cumi cu hmuh theih thil rinsan ih feh si lo in hmuh theih loh Pathian
rinsan ih zumnak thawi nitin kekar hi a si.
Zumtu zokhal kan pianthar pek lole Jesuh thawi kan pehzomawk pek ahcun
kan nun hi lungawinak nasazet le thathawhnak nasazet kan nei cio. Tlusia ih
dungtolh thei ding tla hi kan bang lo! Cun, tlu thei ding khalah hin kan zumaw
lo `heu. Pathian thu ah kan lungawinak a sang in kan pumpekawknak khal a thuk
zet! Asinan, mi hrekkhat cu kan hna`uan mi a phunphun ruangah, khua le ram dang
ih kan tlawn le zumtu pi pawl ih hmuh ban lonak ram le hmun kan thlen ruangah,
khawm kan daithlan ruangah, umlonak ding hmun ih kan um ruangah le Pathian thu
thawi kan hlatawk tikah dungtolh in zumtu mi piangthar si si in nun ih lungawinak
nei lo, sual ih a duhduh ih a merhkawi mi, nun beidong le cau , zumtu tlusia ah
kan cang `heu! Pathian in a fa kan si ih kumkhaw nunnak kan neih lawng hi in
duhsakmi a si lo. Sual ih nehmi si lo, sual nehnun nei ih thlarau lam nun ah
pitlin lam pan ih kekar le Khrih bangnak ih `hanglian vivo ding ah in duh.
Pathian thu ihsin pial in nun cau le
beidawng in na um pang maw? Na Khristian nun a ro in sual in a lo uk pang maw? Pathian cun caan tinkim
ah kan nun tharthawh sal ringring ding in duh. Battery cu a full lole a thar in
lei hman nung la kan hman cun recharge a `ul ringring vek in, rundamnak hrangah Jesuh Khrih kan zumnak cu kumkhaw
daih a si nan, nitin nun ih thianghlimnak hrangah, thlengawknak le nun tharthawh vivonak hrang ahcun cumi cu
a hramthok a si!
Ziangtin
kan nun kan tharthawh ding?
1).
Pathian ih in zaangfahnak tamzet ih theih le siarnak hmang in (v. 1a )
Ziangtluk in Pathian in in zaangfah, in
duhdawt, in lainat in kan zawn a ruat timi hi malte si lo in tampi kan theih a
silen cumi in kan nun kha a tharter ding. Cuih Pathian ih zaangfahnak cu zumtu
kan zaten kan co cio. Asinan, hrekkhat cun siar hna kan thiam lo. Pathian in
ziangtluk in a lo zaangfah ti na siar tam, na thei tam in na thei thuk poh a
silen cu mi cun na nun a lo cakter in a lo tharthawh ter ding.
Pathian in in zaangfahnak hmuahhmuah lak
ih a tuahmi tumbik cu misual kan hrang
ih in pekmi a fapa Jesuh Khrih hi a si. Zaangfahnak in a fapa in pe ti
theihfeng tla hi lungawinak le nun tharthawhnak a tling. Ziangruangahtile, fapa
Jesuh Khrih in peknak hin Pathian cu in dodaltu si lo neihsun fapa rori hman
zuah lo in kan hrang ah pe siangtu, in zaangfah ih duhdawttu a si zia a
langfiangter ( Rom. 8:32). Cun, I Pet.
1:3 khalin , “ Kan Bawipa Jesuh Khrih
ih Pa le a Pathian cu thang`hat uhsi. In zaangfahnak a tum ruangah Jeush Khrih
cu thihnak in a thoter ih nunnak thar in pe zo....” ti ah in sim. Cuihleiah,
cuih fapa Jesuh Khrih in pekmi a zum ih a cohlangtu hmuahhmuah cu kumkhaw
nunnak cotu kan si fawn. Efesa 2:4-5 tiang kan siar bet a silen, “ Sikhalsehla Pathian ih in zaangfahnak cu a
tlamtling ngaingai ih in duhdawtnak khal a tumzet ruangah, kan sualnak sung ah
thlarau lam ih mithi cia kan si ko na’n Khrih thawn nunnak ah in thoter sal zo.
Pathian ih zaangfahnak thawn in rundamnak mi nan si.” ti kan hmubet. Fapa
Jesuh Khrih in pek hrimhrim le cuih Khrih ih zarah kumkhaw nunnak neitu kan si
tla hi Pathian ih zaangfahnak phulo ih kan co mi a si ruangah kan nun
lungawinak in thlentu ding bik khal a si.
Hlaphuahtu pakhat khal in, “ Hmuifu pakhat
hnu pakhat siar aw. Bawipai’ pekmi in a lo mangbangter ding” ti ah a ti. . Cun,
Rev. Enock Lai Nei Pui khal in Pathian
ih zaangfahnak mangbangza cu hitin a ausuahpi ve, “ Zaangfahnak lawng ziangkim
hi a zaangfahnak, kan nung kan cangvai thei hi a zaangfahnak, nitin in in cawm
a rah `heu a caan te ah phan ding um lo zaangfahtu Pathian kan nei” ti in. Cun,
hih zaangfahnak sunglawi zet kan co mi hi ruat in Evan. Biak Hlei Sum khal in
hitin hla in rak phuahsak ve, “ A `hatnak ka ruah ah Bawipa a `ha tuk e. Kei
tello in a um thei nan, misual bawrhhlawh hi Jesu’n in zahpi lo cuhnak in ka
kiang um hi nuam a ti” ti in.
Saam cangantu khal in a tlun ih Pathian ih
zaangfahnak tampi a siar le theih tik ah hitin a rawn `ongsuak ve, “ Bawipa cu a `ha ih zaangfahnak a nei; Kan
Pathian cu zaangfah lainaknak in a khat. Bawipa in bawmtu neilo pawl cu a hum;
`ihphannak hmun ihsin a luatter. Maw ka nunnak , hnangamte in cawl aw,
ziangahtile Bawipa cun ka zawn I ruat ringring a si. Bawipa cun thihnak ihsin I
luatter; ka mitthli a hulter ih ka ke khal tlukbahnak ihsin a luatter. (Saam.
116:5-8). Pathian ih `hatnak,
zaangfahnak, lainatnak, bawmnak, humhimnak, runsuahnak le kilkhawinak pawl
tampi a comi a vun theih tikah cumi ih ruangah Bawipa ah a lungawi in a tha a
tlung. “ Ka
cem riai a si hi” ka ti hmanah ka zumnak a der cuang lo. ~ihphahnak ka neih ih,
“ Zumtlak zohman an um lo” ka ti hman ah ka rihnnak cu a `um cuang lo”
(Saam. 116: 10-11)ti rori in a ti. A cahnak, a thathawhnak le tharthawhnak cu a
tlun ih Bawipai’ `hatnak thukzet ih a theihfengnak a si. Cumi a tlun ih Pathian
zaangfahnak tumzet le tampi a theihnak ihsin cun, “ Ka par ih a `hatnak ruangah hin Bawipa cu ziangso ka pek ve ding?”
( Saam. 116:12) ti in a nunnak thawn Bawipa a sawnkir sal ve.
Na pumpak , innsang , fellowship, le kawhhran in Pathian ih
zaangfahnak, kilkhawinak, thlawsuah a phunphun, lam hruainak, umpinak,
ngaihsaknak le humhimnak nan co mi pawl pakhat hnu pakhat siar aw. Pathian in a
lo runsuahnak zozai tla vun bihkirsal hman. Na theih lo caan ih a lo
kilkhawinak tla vun ruat hman. Hman ding sum le pai, inn le lo, thil le ri in
pe lawng hman si lo in taksa damnak in pe ih kan duhnak hmun ah feh thei le
tlang thei ih in tuah tla hi a va mak ve! ( Rom. 11:36). Tamzet le thukzet in a
zaangfahnak na co mi kha siar aw cumi cun na nun a lo thar ter tengteng ding!
Aw!
2).
Kan taksa ruangpum rori a thianghlimmi le cohlan tlak raithawinak bang ih
peknak hmang in (v.1b)
Thukam Hlun kan zoh asilen mipi hrangah
puithiam in tilva thawn thawinak Pathian hnenah a tuahsak `heu. Cuih thawinak
hrang ih tilva an aiawh ding ih an rak ken tikah mai duh duh ken a ngah lo.
Puithiam in a rak zohfel ding ih raitlun a si le si lo a hliah hnu lawngah
thawinak hrang ih pek theih a si. Asinan, an rak ken mi tilva: tuu , caw le
laileng ah hmasi, lole natnak pakhat khat a um a silen cuih tilva cu thawinak
hrangah pek a theih lo. Pathian in a cohlang lo. Pek ding mi tilva cu a
thianghlim mi le cohlan tlak a si mi raitluan le thianghlim a si tengteng a
`ul.
Cuvek in kan taksa ruangpum hlanawk le
pekawk sawhsawh a si lo. Thianghlimzet le cohlantlak a si tengteng a `ul.
Ziangruangahtile , hi kan taksa le nunnak hi “ Man pekih leimi nan si” ( I Kor. 6:20) ti ah Bible in in sim. Kan man
cu ziangso a si? Jesuh Khrih ih thisen thianghlim a si ( I Pet. 1:18-19).
Curuangah, kan taksa ruangpum kha thianghlimzet le Pathian ih cohlantlak ding
ih kan thianter tikah kan nun nitin a lam hawi in kan rak tharthawh ringring
tinak a si.
Pual in Efesa khua ih zumtu pawl hnen ih
ca a kuat tik khalah, Pathian fa kan sinak kha hi kan taksa ruangpi rori ah hin
langter ding ah a rak fawrh hai, “ Bawipa ih hna`uannak ruangih thawng a tlami
keimah in Pathian kawhmi nan si bangtuk in nan nunnak ah amah ih kawhmi nan
sinak kha langter uh.” Khawvel dan a si mi hi leitlun minung pawl ih nun
caan le ziaza pawl hi cawng lo ding ah
le thianghlimzet ih a hrang nung ding ah in ko. Curuangah, Rom 6:12-13 khal ah
Ca Thianghlim in hitin , “ Taksa hiarnak
kha nan thlun lonak dingah a thi theimi nan taksa pum cu sualnak in uk nawn
hlah seh. Nan taksa `hen ziang khal thil `ha lo sual tuahnak ah nan hmang lo
pei. Cuhnakin nan ziangzongza Pathian hnenah pe aw sawn uhla nan nunnak zate
thawn thil `ha tuahnak ah hmang sawn uh. Sualnak cu a lo uktu bawi sin awn hlah
seh; ziangahtile daan hnuai ah nan nung nawn lo, Pathian zaangfahnak hnuai ah
nan nung zo a si” ti ah in sim.
“
Hi khawvel daan ah hin kop nawn hlah uh” timi hi ziang a si pei? A ti duhsan cu leitlun hnipuan le
ceiawknak hmang hrimhrim hlah uh, cuvek tla cu sual an si a tinak a si maw? A
ti duhsan tak sawn cu khawvel mi pawl ih nun caan `ha lo le ziaza `ha lo pawl
cawng hlah uh a tinak a si. Ziangahtile, khawvel mi pawl cun Pathian kha an
hnawng ih ziangah an siar lo. Curuangah, punghman te ih cekawk, sam tuah, ei le
inn, nun tlan daan lan ih zumlotu, model, minta le minta mi pawl ti dan cawng
ih khawvel mi pawl nun dan cawng ih nun hi a si. ~ongkam dangin kan sim a sile
zumtu kan sinak kha kan sam tuah dan, kan hnipuan hruk dan, kan sam meh dan, kan
`ongkam, kan ei le inn, kan fehnak le
tuahmi, kan zeizawngza ah nun
thianhlimnak thawn langsuak seh tinak a si.
Pathian thu thiam John Piper cun hitin a
ti, “ Khawvel mi pawl nun dan cawng lo ih nun timi hi lenglam ih khawvel mi
pawl ih nun caan le ziaza `ha lo pawl hrial lawng a si lo . Cumi tla cu an tel
ko e. Asinan, khawvel mi pawl ih nun
caan ziaza `ha lo na hrial cing in na nunnak na thlengaw tinak a si cuang lo”
ti ah a ti. Kan Bawipa Jesuh Khrih a hmuihmel thlengnak tlang ah khan “ A hmai
cu ni bangin a tleu ih a hnipuan cu mi tlet thei khop in a raang” ( Matt. 17:2)
ti kan thei. Curuangah, khawvel daan ih kawp lo ih kan nun tikah khawvel mi
pawl ih nunzia le cin dan kan hrial leng
ah kan nunnak cu thlarau lam le khawruahnak lamah a thlengawk tel tengteng a
`ul.
I John 2:16 khal in ralrinnak hitin in pe, “ Leilung ta a si mi thil hmuahhmuah; sualnak
tisa in a hiar mi, mi lai in an hmuhmi le an duhmi thil, minung in hmaihngal porhawknak ih an ruahmi
thil hmuahhmuah hi pakhatte hman Pa hnen ihsin a rami an si lo. A zatein leilun
gihsin a rami an si `heh. Leilung le a sung ih a ummi thilri, milai ih an
tlaihsan mi pawl hi an hloral vivo zo; asinain Pathian duhnak a tuahtu cu
kumkhua in an nung ding.” Cun, I Pet
1:14-15 lam kan zoh peh a silen zumtu kan si hnu ah kan nun hlun le khawvel
daan ih kawp in sian lo zia thu le thianghlimzet ih nung ding kan siza thu kan
hmu bet, “ Pathian duhnak thlun uhla nan
aat lai caan ih nan rak neihmi tisa duhnakih nan nunnnak in lo uk nawn hlah
seh. A lo kotu Pathian cu Pathian thianghlim a si bangtuk in nitin nan nunnak ah thianghlim in nung ve uh.”
Zumtu ka si paam ti ih nun daithlangzet le
dawngdahzet ih um lo in kan taksa ruangpum rori thianghlimzet ih Pathian
`ihzahnak thawi nitin kan nun le a hrang ih kan hmanawk tikah cuih dinhmun
ihsin kan nun hi a lam ah nitin tharthawh in a um ringring ding. Curuangah, kan
taksa ih a duhmi tisa duhnak le hiarnak, thil `ha lo hmuahhmuah tla hlawn in
thianghlimzet ih a hrang kan pumpekawk tikah kan taksa rori ah Bawipa a
sunglawi in kan nun khal cahnak ihsin cah sinsin nakah ke kan kar thei ding a
si.
3).
Kan thinlung khawruah mi thlengnak hmangin (v. 2)
Na thinlung in ziang na ruat `heu? Na ruah
tambik mi teh ziang an si? Kan Bible cun, “
…nan thinlung kha tharthawh tahratin thlengaw sawn uh. Cutiin Pathian ih duhnak
cu nan thei ding ih Pathian ih hmaiah ziangso a `ha, ziangso a lungawi mi a si
tile ziangso a famkimmi a si ti nan thei ding” (Rom. 12:2)) ti ah in sim.
Hi tawk ah kan nun tharthawh dan ding fiangten in sim. Cumi cu kan thinlung
khawruahnak tharthawh ih thlengnak hmang in a si. Cuti in kan tharthawh
ringring ih kan thleng a silen thil pali Bible in in tiamkam: 1). Pathian ih
duhnak kan thei thei ding. 2). Pathian in ziangso `ha a ti mi kan thei thei
ding. 3). Ziang in Pathian a lungawiter ti kan thei thei ding. 4). Ziangso a
famkimmi ti kan thei thei ding.
Minung kan nun le cangvaihnak hi kan ruah
tam mimi in in uk! Na ruahnak a diklo ringring asilen a rei ahcun na
cangvaihnak le tuahnak in a thlun ding. Curuangah, Thufim 3:23 ah, “ Ralringte in khua ruat aw. Ziangahtile na
ruah mi in na nunnak a siamrem ding” ti ah in sim. Cun, Efesa 4:23 khal ah, “ Nan thinlung le nan ruahnak a zate in
siamtharmi si `heh uh” ti ah a ti. Ziangruangahtile, thil ziang khal hi kan
tuahsuak hlanah kan thinlung in kan ruat ta ringring. Na tuah mi zate hi na
tuah hlan ah na thluak le khawruahnak ah a rak cangvai rero zo. Zu na in hlan
ah zu na ruat ta. Kuat na fawh hlan ah kuat na ruat ta. Hna na tuan hlanah na
tuan dingmi na ruat ta. Kan nun hi kan ruahnak vek in kan hmang suak. Curuangah,
kan Bible in kan khawruahnak thinlung rori kha ralring le `hatei kilkhawi ding
ah in fawrh.
Na khawruahnak kha na hril thei na zum
maw? Ka lo sim ding! Na khawruahnak kha na
hril thei! Sual le `hatlonak ruat ding in thuhri na sat cat thei ih sual
hrimhrim ruatlo ding khal in thuhri na satcat thei fawn. Na khawruahnak kha
nangmah in nan duhnak nak lam hawi in na hmang thei! Na khawruahnak in na tlu a
sile nan tuahnak in a thlun leh tengteng ding. Thufim 23:7 cun hitin fiangzetin
in sim, “
Ziangruangahtile
a thinlung put bangtuk in a nunzia cu a
si” ~ongkam dang in kan sim a silen kan ruah mi ah
kanmah kan rungcang. Asilole, na thinlung khawruahnak a fehnak hmun ah na
tuahnak le na nun in a thlun tinak a si.
Curuangah, kan nun tharthawh ringring dingah kan thinlung khawruahnak
ihsin a thok a `ul! Sual le ruahnak `ha lo, a balmi le khawse agenda a phunphun
a runglut a silen , “ E e e, kei cu zumtu ka sisi, Pathian fa ka sisi, cuvek
ruahnak ziangah ka thinlung ah a rung um! Bawipa, in bawm hram aw, ka thinlung
ah ruahnak diklo a um” ti in Pathian
theihter aw la, cule nangmah rori in Pathian thu ruahnak le thil `ha ruahnak in
na thinlung kha thleng lohli aw. Na ruahnak thleng dingah hram hram in Thlarau
Thianghlim cangvaih hnak hlah aw! Nangmah le keimah rori in kan thinglung
ruahsualnak tan ih thinlung ruahnak dik ih thlak ding kha kan `uanvo a si.
Efasa 5:17 khalah, “ Mia a
si hlah uh, Bawipa in tuahter a lo duhmi kha hawl tum sawn uh” ti ah a ti.
Mi aa bangin mai thinlung ruahnak `ha lo thlun ih nung bualbo tu si lo in kan
thinlung kha tharthawh in Bawipa in tuahter in duhmi hi ziangso a si ding ti in
Pathian lam hawi ih kan ruahnak kan
thianter ringring a thupi. Hi mi ah in bawmtu `habik cu “ nun tharthawhnak in petu Thlarau Thianghlim” (Tit. 3:5) a si ih,
caan tinkim ah a lo biaknak le hruainak theithiam dingah a aw ngai aw. Cun, na
thinlung le ruahnak zate kha Pathian thu in luah khatter ringring aw. Cuvekin
na um theinak dingah Pathian thawi caan hleice hmantlangnak kha Ca Thianghlim na
siarnak hmang in nei ringring aw. Cumi in na thinlung kha a tharter ringring
ding. Cule, na ruahnak kha lamzin dik (right direction) hawi in na ret ding ih
Khrih ih zaangfahnak sungah na nitin nun ah sual nehnak le hlawhtlinnak na co
ding. Bible siar ih caan kan hun hman,
thlacam le a thu ngaitla in zumtu dang thawi kan pawlkomawk tikah , Pathian thu
kan sung ih lutmi le kan nunpitmi hmang in Pathian in kan nun in thianfai `heu,
“ Annih
cu thutak in thiangter hai aw, na thu cu thutak a si” ( Johan 17:17).
Curuangah, Paul in Filipi khua ih zumtu pawl hnenah, “ …Ka u le ka nau pawl, a `ha mi, porhtlak a si mi, a taktak a si mi, upat
tlak a si mi, a dikmi, a thianghlimmi, duhnungza a si mi le hmin`hatnak a petu thil pawl thawn nan
thinlung cu khatter uh” ( Fil. 4:8) a ti bangin, nitin kan nun tharthawh ih nehnak thawi ke
kan kar ringring theinak ding ahcun kan thinlung khawruahnak kan tharter le
Pathian duhdan zawng in kan thleng ringring a `ul a si!
Duhdawtmi unau, na ruahnak le lungput ihsin tlucia lo ding ah
ralring aw! Pathian ringhlel lo ding ah kilkhawi `ha aw! Sual ruatlo ding ah na
thinlung Pathian thu thawn khatter aw! Na ruahnak kha na hril thei ih cuih na
ruahnak kha Pathian ih duhnak thawi na khatter ringring asilen na nun a thar
ringring ding ih cahnak ihsin cah sinsinnak ah na nun a `hang ding.
Khaikhawmnak
Pathian ih in
duhsakmi “ Nun Tharthawhnak” taktak nei ding ah a tlun ih kan zoh khawm rero zo
bangin, a tam thei bikin Pathian ih thlawsuah malsom na dawnmi, a lo zangfahnak
le duhdawtnak pawl kha pakhat hnu pakhat siar aw. Cumi na siar le hmuhnak in na nun a tharter ding
ih , kei hi thianghlimzet in ka taksa ruangpum rori Bawipa’n hrangah hmang ding
ka si ti kha na hmu fiang ding. Cuihhleiah, na thinlung kha Pathian duhnak in
lo uk dingah ruahnak `halo le sual ihsin na kilveng ih Pathian thu ruahnak le
`hiltha ruahnak thawi na khatter ringring asilen na nun cu tharthawh in a um
ding ih Pathian in nehnak nun thawn nitin a lo hruai ding! Na nun a cau in sual
sungah na rak tlu pang a silen muangcang lo in tu rori ah thosal aw! Pathian
thu ah kirsal aw. Pathian in a lo bawm ding ih muvanlai bang in cak le no in na
zam sal thei ding.