Khristmas: Milungleng pawl Hrang

“Ral nasatak ih a thawhnak ram pakhat ah, a sentet lai ih a pai thihsanmi nauhak pa pakhat a rak um. Ral a rawng reh ih a pa cu hmuhsal leh tik ni a nei si lo. A pa ngai in a lung a leng tuk ṭheu. An innsung cabuai tlun ah a pai zuk pakhat te ret mi a um ih,cumi cu pek le pek ah a zoh leuhleuh ṭheu. Caan a hawng liam ih a pai canvaih daan pawl cu a mitthlam ah ziamral vivo hman seh, a zuk a hmuh tin ten  a thinlung muril sungah cun hngilhzai a rel thei si lo. A pai zuk cu a hmai ah tung in a zoh ringring ṭheu. A zoh tinten, lungzur in hitin a ṭap ṭheu… “Aw! Ka pa, hi mi na zuk sung ih sin hawng zuangsuak in a ngaingai rawng cang thei aw ci la….”

Khristmas ih sullam cu  leitlun minung pawl in Pathian hngilh khopkhop in nitin sualnak sungih an tlan len lai ah a Fapa neihsun hmang ih leitlun thimnak sungah a rawng zuang suah caan a si. (Pulpit Helps)

Bible Siarnak : John 1:1-3 -  “A hramthokah Thu a rak um. Cuih Thu cu Pathian thawn a um ih Pathian a si. 2 A hramthok ihsin cuih Thu cu Pathian thawn a um zo. 3Amah sung ihsin Pathian in ziang hmuahhmuah a seemsuah; seemsuah mi thil hmuahhmuah sungah hin amah tel loih tuahmi pakhatte hman a um lo.”John 1:14 – “Cuih Thu cu minung ah a cang ih kan lakah a um; zaangfahnak le thutak in a khat. A sunlawinak kan hmu ih a Pa in a fapa neihsun hnenih a pekmi sunlawinak a si.”

Khristmas tikcu le caan a rawng thlen cun minung thinlung a dang duh ngaingai. Khristian khal, Khristian lo khal in Khristman hi kan lawm cio. Sumdawng pawl khal in hi tik cu le caan ruah san in sumdawnnak lam ah nasa tak in ṭan an la ih, an lak vek in an hlawh tling taktak. Merry Christmas ti ṭong kam cu miphun ti lo, biaknak dangdang ti lo ih hman mi ṭongkam a rak cang ta. Garbage Magazine cun 1989 Khrismas ceimawinak hrangah USA mipi pawl an sensoh zat hi tin an ngan. Khrismas cahnah mawi 28,497,464, Khrismas laksawng kuang 16,826,362 Khrismas Card 372,430,684, le Khrismas thingkung  35,200,000 pawl an hmang suak. 2011 ah teh ziangzat suak pei maw. A tlun ih thilri pakhat ah Dollar 2 rate in siar hman seh la a va tam thotho zik em!

Mi damcak le mi neinung pawl hrang ah cun Khrismas cu a sunglawi hleice vek in a lang ṭheu. Rual le pi sung le khat pawl thawn nuam tak in an hmang tlang. Sungkua kim tei’ Khrismas caan ah Pathian thangṭhat khawm tla cu Pathian pek laksawng pekmi thotho a si. Sikhalsehla, sungkhua neilo, umnak ding inn timi hman nei lo, dam lomnak ruangah sizung lam ah siseh, cun mai sualnak ruangah siseh, sual ih puhnak ruangah siseh thawnginn sunglam ah caan rak hmangtupawl hrangah cun…lunglen thlak le lungkuaizet za a rak si. Duhdawt duahdo mi thawi Khrismas hmantlang ngah lo tla hi, minung lam daan ah cun kaa ih rel ban lo khop in thin a na ruahro.

Khrismas ah nuam zet in kan hmang kan ti ih, vei tam sawn cu kan hman lai caan lawng ah a rak nuam ṭheu. A hleice in Khrismas hi Holiday phunkhat in kan ruah ruangah hmundang ramdang hlaral ih a um mi kan u le nau pawl khal tlungtlang vualvo in kan hlunghlai zet ṭheu. Innsungsang nomnak ah kan hmang. Tui ka umnak Manila ih kan kohhran ah tla cun, Dec. 25 ni rori hman ah Biak inn khawmnak kan nei dah lo. Ziangahsaw? Tiin ka sut ih, kan innsungsang in kan hmang khawm duh tiah an ti. Leitlun santiluan a thleng aw vivo ih Khrismas cibai khal Khrismas cibai an ti aw nawn lo. Season Greeting an ti. Mall ah le Christmas Card zuarnak hmun ah na hmu ṭheu ding. Christmas greeting card kan ti ṭheu mi hi, Season greeting card ah an cang thluh tum. Ziangahtile, Khrismas hi Pathian fapa neihsun Jesuh ih rat caan ti hnak in Holiday phun khat hman in kan hmang vivo cu a si hi… AW! First Christmas (Khrismas Hmasabik) tuu khalpawl hnen ah Vangcungmipawl in Runtu naute Jesuh a suak zo timi au thawm a va um nawn lo em.. thlen inn hman nei lo cawkuang sungih a suak mi naute kan hngilh deuhdeuh. Thleng inn ding hman nei lo in, thinsahal ih a um mi a pa Joseph, nau hrik zik ṭepṭep ih pumnat a tuar rerotu Mary tla hi hngilh hlah uh si.

Mary le Joseph ih tuarnak, nuamtak ih a hmangtupawl le lungleng thinhar ih Khrismas hmannak cu retṭhat tahrat in kan Bible catlang hrilmi thawn thunetnak ngan ka duh. John 1 nak ih kan siar zo vek in, A hramthoknak ah thu a rak um ih cui thu cu Pathian thawn a an um thlang. Pathian khal a si. Cui thu cu tisa a rawng cang ih Fapa Jesuh cu kan hrang ah pek in a um. Cang 14 nak ah kan siar vek in  “Cuih Thu cu minung ah a cang ih kan lakah a um; zaangfahnak le thutak in a khat. A sunlawinak kan hmu ih a Pa in a fapa neihsun hnenih a pekmi sunlawinak a si.”

“Thu” a si mi fapa Jesuh kan lak ah um ding in “minung” ah a rawng cang. Cumi Amah cu a sang ih a zumtu hmuahhmuah hnen ah fa sinak a pek a si (John 1:12). Isaiah 9:6 “Kan hnenah naute a suak zo; Kan hrangah fapa peek a si zo; Amah cu in uktu a si ding. Amah cu “Mangbangza Remruattu,” “A cakmi Pathian,”“Kumkhua ih Pa,” “Daihnak Siangpahrang,”tiah kawh a si ding.  Ahmin ah “Immanuel” tiah an ti (Matt. 23). Ziangahtile, a mah cu kan hnen ah kumkhua in, in um pi ding. 

Khrismas caan ah sunglekhat, rual le pi, duhdawtmipawl thawi, lungawi hliarhlo hi thilsual a si lo. Lungrual te’n lungawinak thawn Amah kan biak hi Pathian duhzawng a si. Cuvek thotho in, duhdawtmi, sunglekhat um lonak ram, damlonak le hmun harsa a phunphun tong in tui Khrismas kan ti mi caan ah rak um hman nung la mi vansia kan si cuang lo. Khrismas ti mi ih sullam cu Pathian fapa kan lak ah taksa, thlarau le thutak thawn in um pi theinak ding ah a si kha… hngilh lo in. Nuam in kan hmang ah siseh, riahsia in kan hmang ah siseh Pathian um pitnak hi a thu pi sawn. Amah Jesuh Khrih cu daihnak Siangpahrang tiah kawh mi a si kha.

A pa’i ralram ih a thihsanmi fapa cun, “Aw! Ka pa, hi mi na zuk sung ih sin hawng zuangsuak in a ngaingai rawng cang thei aw ci la….” tiin a cang thei lomi ṭah rero mansehla, thlaurau le thutak a si mi Pathian fapa Jesuh cu a mah a hmin kotu hmuahhmuah hnen ah hnangam daihnak a pe ih kumkhua in an hnen ah a um.

Dec. 25 ni lawng si lo in, kan nitin nunnak ah Khrismas daihnak le Pathian um pitnak um camcin hramseh! 

Saya Ronald Lal Ruat Cawk