Casiar a hlawknak thuthuppawl

 Ziangruangah cabu kan siar a tul?

Casiar hi a hlawknak thei fiang tu cun nunphung pakhat vek rori ah an ret. An nunnak hrang bawmtu ṭha Sialkiringcing sar ngah vek rori ah an ruat aw aw ih, an tlaksam le hai mi cu cabu sungih sin an hawl suak theu. Asinan, a thei thiam lo tu’i hrangah cun “suncaw heu le cangpal cim” tivek deuh bangin  sumpai khawral lak le can a lakih liamter men ah an ruat aw aw. Cuvek zawng ih a hmu tui hrangah cun cabu siar le lei cu thil har ngaingai a si ding. “Tawntehmi cu zirhtu lakih a ṭhabik mi pakhat a si ve” tivek in cabu siar ih kan tawnteh mi a hlawknak thuthuppawl  mal lai  tui ṭumah ka lo hlawm hai ding. Nang teh ziang tin na ruat ve? Babu siar cu…

1.         Nunsimtu ṭha a si

            Nunsim hi mitampi cun kan duh lem lo in ka thei. Cun, a ngai khal a nuam tuk lem lo. Curuangah mitampi cun nunsimnak an tawng dah lo. Mai thu thaw mai vawih thaw ti in ka fimbik, ka felbik, ka ṭhabik, ka zei bik ti si awm ang tak in an um. An duhduh an pawt ih an luling aw. Cuti an an tlan len le an um khalah nunsimtu an um lo ruangah mi hrekkhat cu pitling ding rori khal kha rualbaan lo ah an cang. Numsimtu neilo si hi mi vanduai taktak an si. Mi pakhat in nun in sim tikah kan nunnak an siatsuah tum si lo in an rem tum sawn khi a si. Nan, cutin kan hmaiah ra in “ cutin.. kha tin na um… na palh, na sual” min in ti tikah kan hna a thlep ih kan felnak zawn ruat in remṭhatawk le mah le mah zohawk hnak in  mai felnak lamah  ṭankhawh kan tum ciam co ṭheu. Nunsimtu nei lo hrangah cabu cu nunsimtu ṭha a si. Cabu ṭha na vawn siar tikah daiziar in keimah ten ka siar na ti men thei, asinan cui na cabu siarmi cun na thinlung sungah hna a ṭuan ih hmasawng le dimnak neirial lovin, lolen a ruhlang rori in na palh len na palh a lo ti pup po. A la! a mi ti dan lawm mam cu, i bat deuh ual  ti ah na diriam lo in na vawn siar nawn sal… cu sinsin cun a ai ih nasa sawn in na sungmurilah na tlinlonak le na palhnak cu a rawn rel fiang sinsin. Culeveten, ningzak si, lungawi fawn si, na sinak len si fawn si in ti ngaihnak thei lo in na bawp na hiat. Cui a sungih cangan mi cun thlalang sungih fiangte ih na hmuh awk vekin na sinak a lo sim. Cutin, na tlinlonak le na palhnak na hmuh mi ih si cun lamzin thar a lo ruat ter ih, thlansan ṭul mi a um asilen tlansan duhnak le thilthar tuah tul a um a silen tuah duhnak thinlung thar le beiseinak thar a lo pe a si. Cabu tha siarnak cang a thiamtu  cu Pi le Pu, nu le Pa ,u le nau, pastor, nunsimtu ṭha nei vek kan si.

2.         Thuthup mi sim siangtu a si

Thuthup hi mi hmuahhmuah hnenah ruah kel a si lo, rualpi ciocio lakah hman mah naihtu bik le rualpi ṭhabik hnen lawngah thuthup hi kan ruah aw siang. Rualpi thuthup ruahmi si le theitu si cu rualpi ṭha aw ngaingai pawl ih nun dan a si. Cuvekin, cabu na siarmi cun rualpi ṭha vekah a lo ruat ih mi tampi ih an theih lo mi thuthup mak ta rai a lo sim rero a si. Thimnakah, Ziangtin ka rawngbawlnak ka hlawhtling ding?. Ziangtin ka zirnak ka hlawhtling ding?. Ziang si ka thlasam?. Ziang si kan kohhran, ram, miphun in kan thlaksam mi?. Ziang si tui hnu kum nga /hra ah ka tuahsuak thei ding? Hi pawl le a dang tampi ruatsuak thei ding in thuthup mifim pawlih an rak hlawhtlinnak thuthup le mi an rak hlawhsamnak sanpawl a lo sim ding. Cutin, lo hma bun in cabu siar cu vawn bung ve aw la, a hlawknak thuthup cu na sar ngah rero ding. Mi ih an theih lo mi le an hmuh lo mi, na harsaknak le na hawlrero mipawl khal cui cabu sungah cun a phi na hmu ding. Cabu ṭha siar kha daithlang aw hlah, na thuthup theih ding, hlawhtlinnak le hmuingilnak pawl na caan pang ding!

3.         Nun thlengtu le hmuhnak kau tertu tawh(keys) an si

            Mi lungruh le mai thuduh tuk na silen mi ih thu kha makah na thla lo ding.Cuvek thotho in mi in na thu khal kha makah an thla ce lo ding. Cutin na um vivo a silen a rei a rei cun mai thuduh pa le mi aa pa ti na hlawh/ka hlawh ding ih hruaitu kan si phei cun karhzailam hnakin buzuih lam kan pan ding. Cabu ṭha na vawn siar tikah na hmuhnak mit a lo vang ter ding ih… khawruahnak kua  le hmuhkhawl cia nak, khawkhan thiamnak a lo pe ding. A ṭhat dan le na nun a lo neh dan ih zir in  thil thar le lamzin thar na hawl dingih cumi cun nundan thar ah a lo hruai ding. Thimnakah: Mi hmu sual ringring tu le negative lungput nei na silen, hmuhnak kau a lo pe ding. Cun, mi thuṭhen man ringring (judgemental) tuk na silen nangmai sambaunak khal a lo sim ve ding. “Zawng in a tawcak a hmu lo ih a rualpi tawcak a hnih san” kan ti mi kha si nawn lo in nangmai tawcak rori khal na hmu ding ih cutin mi ngaidam theinak, zangfahtheinak, zawnruah theinak  le lainat theinak khal a lo neih ter ding. Na hmuh nak le na nunnak tiang a lo thleng thei a si. Cabu ṭha cu sui le ngun hnakin an sunglawi sawn.

Hipawl lakah siar a ṭhabikmi cu Bible Thianghlim hi a si. Nitin cangkhat tal siar lo in um hram hlah.. .. Bible cun…

Riahsia ih ṭap mi na silen a lo hnem ding,

Nun bawlhhlawh nei na silen thianhlimnakah a lo hruai ding

Nuncau le beidawng ih ai hram na silen beiseinak nung a lo pe ding

Fehnak theilo ih zin hlo na silen, lamzin dikah a lo hruai kir ding

Thintawi tuk na silen thinsau a lo zirh ding

Duhdawtnak na tlaksam len Khrih duhdawtnak in a lo thuam thar ding

Mihngal na silen taangdawrnak nun a lo khihhmuh ding

Rawngbawlnak thinlung na tlaksam len khrih ih mi a seherh nak a lo zirh ding

Misual na silen Runtu Jesu pan dan a lo hmuh ding

Rethei na silen lennak thuthup le dik a lo hmuh ding

Fimnak tlasam na silen fimnak mak ta rairai a lo zirh ding

Nunau hlauthlau na silen nunau ṭhaṭhum si dan a lo sim ding

Mipa suaksual  na silen mipa duhum pawl nundan a lo sim ding

Nauhak sualral na silen nauhak thuawih ah a lo tuah ding

Pasal santlailo ih na ruah awk len santlai na si theisal dan a lo hmuh ding.

Mifel bikih na hmuh awk len na sualnak a lo sim ding

Misual bik ih na hmuh awk len ngaidam na si dan a lo sim ding

Thlacam na paih lo len thlacam ih hlawknak a lo sim ding

Pathian a um lo na tin len cui na ti mi Pathian in a lo duhdawtzia na hmu ding

Hnawn mi le santlai lo ih na ruat aw asilen Pathian in a lo naih thotho zia na thei ding

Hmuhnak thlasam na silen  hmuhnak (vision) thar a lo pe ding.

Lungawinak, thinnawmnak, le hnangamnak pawl cu tlunlamih si a ra mi nunnak cabu (Bible) sungah a um…… siar aw , zir aw.. a sun a zan in..

Cumi ṭhehah a tlunih cabu siar a thupinak pawl cing ringring in cabu ṭha pawl cu na fehnak kipah kai, keng, pai, siar , in cing aw… a lo bawmtu rualpi ṭha an si.