Kan Calai Humhimtu " O" le "AW" ka duh tuk aw- 2009

Chin calai a ṭhansoh duhnak lungthin thawn nan kut ka lo kai hai.

            A tui hlan deuh tawkfang ih si khan kan Chin calai "O" le "AW" thuhla hi
 tlangcabawm ah kan titi tlang le ruahkhawm a hlawh zet tin ka hmu. Cun
 hrekkhat hrangah cun ca an rawn thlah vekin ninum le ngainuam lo ah tla a
 cang men thei. Cun, a tu vivo ih kan lutnak ah cun kan buainak rehter ding
 in "O" le "AW" ai ah cafang "X", "Y" lo le "W" tivek tla hmang tlang sela ti
ah ruahnak a bur tu khal kan um. Kan chin calai a t'hansoh duhnak lungthin
 thawi a t'uantu cio nan si ruangah ka lungawi zet. A hmaisa in ka cathlah mi
 hin bulpak le pawl bah bul ka nei lo thinlung thiangtei ka ngan mi a si ti
 ka rel lang ta duh.

            Kei cun ka calai ih "O" le "AW" a rak um hi buainak a si ti ah ka ruat lo
 , cu ai in kan calai tungdingtu/tungnung tu , kan calai a thansohnak ding ih
 lam hmuhtu an si ti ah ka ruat. Curuangah , kan calai ih sin
 thaihloh/hlohhloh lam cu kei ka bulpak ruahdan ah cun a um lo lawlaw.
Cuhnakin keh le vawrh bangih kan calai thansohnak dingih Sialkiringcin an si
 ti ah ka ti duh.

    "O" le "AW" ka duhnak san hrekkhatpawl:
   A thazawngin:

             1. Kan calai an mawiter- "O" le "AW" hin ziangtluk kan ca lai a mawi in a
 famkim ti mi a lang ter. Hmandan diksawn deuh a um ko e ti ah kan t'ang cio
ko ding, asinan a diksawn ti ih kan t'an dan lawngte a bang aw cio lo ding.
 Ziangvekin kan ngan a si khalah "O" le "AW" a vawn tel hin siar a ti nuam ih
 theih khal a awl. Kan venghnenpawl hrang khalah theih har a si hrimhrim lo.

            2. Kan Chin calai a thi ding mi tungding tu an si. Ka theih sual lo len
 "O" le "AW" ih kan buai hlanah kan chin calai ih cabu suah le megazine,
 journal tivek a malzet in ka thei. Culawng hman si lo in a t'awng/t'ong
 neitu kan mah rori khal in kan Chin ca kan hlutter tuk lo. Ziangtin an ngan
 ih ziangtin an kawm ih ziangtin an hmang ti khal kan zingzawituk lo. Mi ih
 an ngansual khal len kan zoh liam ve menmen a bang. Cuti kan um mual mo lai
ah leitlun miphun dang pawl cun a kum tel in calai an suah ih an thu le hla
 in ram a la kau sinsin. Asinan, "O" le "AW" kan rawn buai leveten mi tinkim-
a fim deuh, a aa deuh, a farah le a lian deuh ti um lo in kan zate'n in
 hrut. Cumi cun kan calai thi ih mual liam ding kha a kai tho sal ih tlang za
 a liam ding cu kan hnenah in hruai kir sak a si. Curuangah , Kan calai
 humhimtu, milai vektla cun parthi pekawk theih sisela cu cawimawinak camawi
 dawng ding an si hrimhrim ti ah ka ruat.

              3. A tui kan buai rero hi kan calai  t'hansohnak tawhbawr a si. Buai vivo
uh si kan t'hang rero ho khaw kan theih lo sungah.  A tui kan buai hi buai
 siat si lo in buai that a si ti ah kei cun ka ruat. Kan sinak (identity) lai
 langtu thabik lakih pakhat khal a si fawn. Ka bulpak hmuh danah tui kan buai
 rero mi hi tuihnu kum hra (10) hrawngah cun kan buai tuk nawn lo ding ti ah
 ka ruat asinan a tui hnu kum hra ah cun a tui calai thu ih a dik le a hman
 sawn kan hawl rero rah cu a takin kan co ding ih kan calai le thuanthu cu a
 let in a pung lawng si lo in a thangso nasa ding.

   A t'ha lo zawngin:

            1.  Pulbak huatawknak le kohhran huatawknak a suah ter. A ngaingai tei ti
 ah cun "O" le "AW" ah hin kan buai ngaingai sawm maw mai duhdan cio in kan
 nang a si lo sawm?. A ziangti zawng khal in ngan sela kan chin calai
 t'hangso tertu an si ih a t'ha thotho.Thinlung kau takin kan siar sak aw
 ding, kan leisak aw ding a si. Kan thu t'ul mi cu a sung ih calai ngan mi ah
 khan a um, "O" le "AW" cafang pakhat te ah khan si lo in. Bulbak huatawknak
 le kohhran huatawknak a suahter a si ah cun thil t'ha lo ngaingai a si ih,
 ralt'ha takih cuvek sungah ciah aw lo ding in ti t'helt'hel ih din ding a
 si.

            2." X" le "Y" lo len "W" kan hman hin kan buainak a reh ter lo, a punter
 sinsin ding. "O" le "AW" hman dan tluangtlamte hman mipi nawlpi in kan tlun
 thei lo laiah a cui   "X" Le "Y" lamlam cun ziangtin mipi in an thei thei
 ding!!.. Kei hman in theih a har tuk ding ti ah ka ruat . Culokhalah "O" le
 "AW" ih buai lo mai ngan danih lungkim le t'ha ti tawk zet pawl hin ziangtik
 hmanah "O" le "AW" hi "X" lo le  "Y" in an thlak dah lo ding. Culawng hman
 siloin, "O" le "AW" cafang ih duhsan hi ziangtik hmanah "X" leh "Y"lo le "W"
 hin a khih hmuh dah lo. Cuhnak hmanin, kan t'awng/t'ong hi Chin tlang t'ong
 le thuhla ih kan hmang tum taktak asilen "X","Y" le "W" tivek kan hman a si
 ah cun kan chin unau- Hakha, Tidim,Mizo, Campalet, patetwa, mara, matu le a
 dang pawl hin in t'awm pi in an theihfiang thei pei maw, lam lam an hlohnak
 a hla sinsin ding.. Kan t'awng/t'ong awltei thiam theih mi kha harsa ko kan
 tuah ah a cang ding ih mi in an thiam thei lo sinsin
 ding.

            3. Curuangah, duhdawtmi chin u le nau, thate'n kutsih in thu ruat hnik uh
 hmuancarpawl tla in kan thu le hla hi in thei pang kei!!