Hi thu thawi pehpar aw in atu kan hmaite ah kan ram hrilawknak (election) kan naih cuah co cu a si ih, cumi ah kan nih zumtupawl hin ziang lungput ha aw hi kan hrilawknakah hin kan neih ve ding !. Vote thla tengteng aw ti le vote pe hrimhrim hlah ti ah hramhram in zohman hi ka ca hmangin ka ti lo, upa lungfim kan mah le thu thu a si ko. Asinan, A cozah thu thawi pehpar aw ih kan ṭuan vo le tuah ding lam hi mipi in kan theih le ka thlun lawngte a thupi zet ti lawng cu ka sim aw duh. Zumtu kan sivekin kan ram le miphun khal a hruaitu le a remṭha tu kan si ding hi a thupi. Zum lotu le Pathian theilo hman in ram le miphun duhdawtnak an neih cun kan nih Pathian minung sawn hi cun ram, khua le miphun hrangah kan thazang kan suah taktak cu a ṭul ding. Curuangah ram le miphun tuahṭhatnak ih a cangvai tu ah tel ve aw, a relsetu, a hektu le a um lak tu si lo in.
Zo cio khal in kan ram kan duhdawt cu kan ti cio ding ka zum. A kawlram cozah pi kan duhdawt kan ti fukfi lo hmanah mai tuallennak le chin lungrawn cu kan duhdawt ding ka zum. Mihrekkhat cun Pathian Lalram (kingdom of God) cu hmailam ah a si tin an ruat. Ni khatkhatah runtu Jesu a rawng ṭum sal ding. Curuangah, ziang hman ka tuah a ṭul lo Jesui ratnak ka hngak men ding an ti. Thlarau lam thil lawnglawng uar hleice in an feh pi. Cun khatlam ah, vantlang (social activities) cangvaihnak lawnglawng uar hleicepawl in le mipi ih taksa ṭulsamnak phuhhruk sak (social gospel) cu thupi bikah an ruat ih thlarau lam thu cu mak ah an thla lo. An hrangah cun ziangkim hi a tui caan hi a si. Hi tei pawl hnih hi khat lam veve ah luar tuk ih cangvaitu (extremist) an si. Pakhat sawn tu cu politic lam ih cangvaitu (political activist) le vantlang hmakhua thlirtu ( social welfare) ah an cang. A dik in cu mi cu a thupi tuk mi a si fawn. Cun khatlamah a dang sawn tu cun thlarau lam thil lawnglawng an uar hleice. Thuhman a si mi cu Pathian ih lalram cu a ralai ding mi khal a si ih cun a tu rori khal hi Pathian ih lalram cu a si ko.
Na ruat dah maw, khua le ti mi sinak pahnih (dual citizenship) na nei. Passport pahnih nei tu kan um maw? Pahnih neitu kan chin mi lakah kan um furfi men ding. A si , Christian cu khua le ti mi sinak pahnih (dual citizenship) nei tu kan si. A pakhat sawn tu cu bible in “ van kua le ti mi nan si”, “ Asinan, kan nih cu vancungram mi sinak kan nei. Cui hmun ihsi a ra ding mi rundamtu, Bawipa Jesu Khrih cu kan hngak a si.” (Filipi 3:20) ti ah in ti. Curuangah vancungram mi sinak nei tu kan si. Asinan, van cungram mi sinak neitu lawng kan si lo, kan umnak ram mi sinak neitu ( a citizen of the country) khal kan si thotho. Jeremiah 29:7 ih sim vekin kan ṭuanvo hi siar hnik uh si, “ Thawngtla in ka lo fehternak khawpi ih ṭhatnak hrangah hna ṭuan uh. Ziangahtile an ṭhangso ih mi neinung an si ah cun nannih khal mi neinung nan si ve ding.” Bible Pathian ṭawngkam in kan umnak ram ih ṭhatnak hrang hawl le tuah dingah in zirh a si. Kawl ram ah kan um ih , kawlram mi sinak (citizenship of Myanmar) kan nei. Cun kawlram sungah khal cun Chin mi sinak (Citizenship of Chin) khal kan nei. Kan zaten a kawlram kan duhdawt tuk ciam co lo khalah kan Chin ram cu kan duhdawt cio ti ka thei. A ngaingai tei ti ah cun leiah ram pakhat lawng kan nei ih cu mi cu kawlram sungih kan Chin ram (chin land or state ) lawng khi a si. Kan ram hi a ṭhansoh ih a hlawhtlin ding na hngakhlap ve maw?. Kan ram hi ram dang pawlih uarmi le kan miphun hi miphun dangpawlih an upat mi miphun a si ding duh in thu na ruat dah maw ? Kan ram mi sinak (passport of Myanmar) hi ram dang in an upat le zah a kai ve ding teh na hngakhlap ve maw? Vawn sut aw sela, ziang ruangah kan inn hnen ram pawl a ni ni in an ṭhang- Mizoram, India, Thailand, Singapore, Malaysia, Vietnam, china le adang pawl. Ni khat hnu nikhat hmai lam pan in an ṭhang so, sangsinah an kai. Asinan, a tu tiang hi dinhmunah kan nih cu kan um hman si nawn lo in kan ṭumsuk deuhdeuh. Ziang si kan piahtana bik hi si ding? Zo ho mawh phurtu si in ṭuan vo a nei tu a si ding? A phisin dan (solution) na thei maw?. Na ṭuanvo le tiding mi theih ve na duh maw? Nangmah rori kha kekar a thawktu le ram a ṭhatnak ding ih hmai hruaitu khua le ti ṭha (proactive citizen) na si a ṭul a si. Kan tuah le tiding mi kan zohfiang sal pei. Bible in fiangten in sim;
“ Zokhal ram uktu Bawi pawl hnenah tlu lut seh”. Hi tawk ih zokhal (everyone) a ti mi hin mi farah, milian, rawngbawltu le mi zaran , mi hmuahhmuah a huap thluh a si. “ziangah tile Pathian ih lungkimnak loin zohman thuneitu an um thei lo”. Asim duhsan cu ram uknak a cotu hmuahhmuah an sualah maw an ṭhatah maw Pathian ih remtinak ih uknak co an si. Cun, cozah ih hnaṭuan pawl hmuahhmuah hi an sualah maw an ṭhatah maw Pathian ih siahhlawh ti ih kawh an si. Zoh hman “Zokhal thuneitu a dotu cu Pathian ih retmi kha a do a si. Cu bangtuk in a dotu cu amah lala parah thuṭhennak a thlen ter ding”. Ram uktu pawl hnenih tuhlut aw ding ih zirh le fawrh kan si.
Bible sungah hin ukawknak phunphun Pathian ih dinmi kan hmu thei. Pakhatnakah cu sungkua ukawknak (family authority or parental authority). Nauhakpawl cu hringtu nu le pai thungai ding ih thupek an si. Cumi cu Bible ih in zirh mi a si. In hringtu kan nu le pa upat, cawimawi, sunlawih le an thuthlun ding hi Bible ih in fawrh mi a si. A si, tuh lut aw ti ih Bible ih in sim mi cu upat uh ti ai khalah a hman thei. A pahnihnak cu pasal thu ngai ding( husband authority) hi a si. Pasal cu innsang lu a si ih cuvek in innsang ih mawhphurhnak khal a parah tampi a ṭhum aw aw. A pathumnak cu hnaṭuannak pu le pi ih thuneihnak thuai ih tuh lut awk nak. Siahhlawh, sal le hnaṭuantu pawl nan pu (earthly boss) le ih kut tangah tuh lut aw uh. Hi mi thuthawi pehpar aw in kan laakkha le thil dangah kan lungkim lo asi ah cun an mah dokalh ih um hnak in kan hna kha suahsan ih hna dang ṭuan sawn ding a si. Asinan, a hraamhraam ih duh le duh lo cing khalih hna an ṭuan ter mipawl cu hi thu ah cun ka rel lo. Mi tampi cun an hna an duh lo cing in suahsan sal theinak an nei lo. Nan, ka theih sual lo le tui nitiangah cun kan ram ih pathian hna siseh cun thil dang hna khal a ṭuan tu lakah cun hi ti hraamhraam ih kaih tan awknak hi a tam tuk lo in ka thei. A palinak cu kawhhran thuneihnak (church authority) a si. Pastor, rawnbawltu le Pathian a riantu pawl hi a nambet tu ding, thu aṭhen tu ding le hraamhraam ih hna mi a ṭuan ter tu ding kan si lo, cuhnakin, mi a bawmtu ding, lam a hmuh tu ding le thlarau lam ih an nun cawmtu ding kan si. Asinan, hi mi lan in na bulpak nunnak ah nun a lo simtu le lo kawk deuh vekin na ruahmi pastor vek an um asilen a lo hua lo, thurawn a lo pe in nun a lo zirh sawn a si tlangpi. Pastor le rawngbawltu pawl cu mipi bawm ding, riantu hna a ṭuantu kan si. Ka sim zo vekin Bible ah thuneihnak tampi- sungkaw thuneihnak, pasal thuneihnak, hnaṭuan neitu pu le’i thuneihnak, le kawhhran thuneihnak pawl tla an si. Asinan, hi kan Bible ca cang ih in sim mi cu Uktu pawl ih thuneihnak (goverment authority) thu a si. In Uktu pawl hi pathian ih nemhnget mi (ordained by God) an si ih minung ih nemhnget mi (ordained by man) men an si lo ti hi Bible ih in sim mi a si.
No comments:
Post a Comment